(ភ្នំពេញ)៖ ក្រៅពីថ្លែងនៅចំពោះមុខនាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា អស់រយៈពេលជាងមួយម៉ោងនៅក្នុងវិមានសន្តិភាព, ដោយបានលើកឡើងអំពីការរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា និងលើកឡើងអំពីមិត្តភាពដ៏យូរលង់រវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកហើយនោះ, លោក Doug Ericksen គឺសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកមកពី​គណបក្សសាធារណរដ្ឋ ជាមួយ​ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន ក៏បានបន្តផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសដល់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាន នៅមុនដំណើរចាកចេញពីវិមានសន្តិភាព។

កិច្ចសម្ភាសន៍នោះសមាជិកព្រឹទ្ធសភាបានឆ្លើយឆ្លងជាមួយក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាន ជាមួយខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖

Q: តើលោកអាចបញ្ជាក់បានទេថា នៅក្នុងជំនួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា តើបានពិភាក្សាអំពីអ្វីខ្លះ ?

A: យើងពិភាក្សា​អំពីទំនាក់ទំនង​កម្ពុជា និងរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន (Washington State) លើវិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម និងទំនាក់ទំនង​មិត្តភាព ព្រមទាំងទំនាក់ទំនង​ជារួមរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក​តែម្តង ថាតើយើងអាច​​ធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនង​នេះ​ប្រសើរឡើង​ដោយរបៀបណា? ហើយយើង​ចង់ទិញទំនិញ​បន្ថែម​ពីកម្ពុជា និងយើង​ក៏ចង់នាំ​បញ្ជូន​ទំនិញ​យើង​ បន្ថែមចូលមកកម្ពុជា​​វិញ​ផងដែរ។

Q: តើលោកអាចបញ្ជាក់បានទេថា អ្វីទៅគោលបំណងរបស់លោកមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជានាពេលនេះ?
A: គោលដៅដែលខ្ញុំមកទីនេះ ជាមិត្តភក្តិរបស់​ខ្ញុំពីរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន គឺដើម្បីធ្វើឲ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវទំនាក់ទំនង​ពាណិជ្ជកម្មជាមួយ​ប្រទេសកម្ពុជា និងកសាង​ចំណងមិត្តភាព។ វាពិតជា​សំខាន់ណាស់ ដែលយើងត្រូវ​ធ្វើការងាររួមគ្នា ដើម្បីកសាង​ចំណងមិត្តភាព, ជម្រុញប្រជាជន​អាមេរិក​បន្ថែមឲ្យមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅ​ប្រទេសកម្ពុជា, នាំយក​​និស្សិត​កម្ពុជា​បន្ថែមទៀត ឲ្យទៅបន្តការសិក្សានៅរដ្ឋ​វ៉ាស៊ីនតោន ហើយនិង​បន្ត​ធ្វើការងារ​​លើ​ការពង្រឹង​ទំនាក់​ទំនង​​ទាំងនោះ។

Q: តើលោកនឹងត្រូវជួបជាមួយបុគ្គលណា ឬស្ថាប័នណាខ្លះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលនេះ?
A: ប្រាកដណាស់! យើងមានឱកាស​ដ៏ប្រសើរថ្លៃថ្លា ដោយបាន​ជួបថ្នាក់ដឹកនាំ​មួយចំនួន​រួចមកហើយ​ដូចជា សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងសម្តេច​ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ហើយ​នៅថ្ងៃស្អែក​នេះយើងនឹង​ត្រូវជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ទូរគមនាគមន៍... គួរឲ្យ​សោកស្តាយដែរ ដែលយើងមិនបាន​ជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែយើង​​នឹងបង្កើតឱកាសនោះ​ឡើង នៅថ្ងៃក្រោយទៀត។

Q: តើលោកមានបំណងជួបពិភាក្សាជាមួយគណបក្សដទៃទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ?
A: ក្នុងដំណើរ​មកដល់លើកនេះ គឺយើងផ្តោត​សំខាន់តែមួយគត់​​លើវិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយនឹង​មនុស្ស​សំខាន់ៗ​ ដែលយើងអាច​ធ្វើការពិភាក្សាជាមួយ ស្តី​អំពីគោលដៅ​ពាណិជ្ជកម្ម ហើយនា​​ឱកាសនេ​យើងមិនមាន​គោលដៅពិភាក្សា​លើបញ្ហា​នយោបាយ​នោះទេ។

Q: ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចពេលនេះ តើលោកមើលឃើញយ៉ាងម៉េចដែរ អំពីស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាស្ថានភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍជាដើម?
A: ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាមាន​ភាពជោគជ័យហួស​ពីការស្មាន​​ នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុង​​ក្រោយនេះ សន្តិភាព និងសន្តិសុខ អនុញ្ញាតឲ្យកម្ពុជា​សម្រេចបាននូវ​ការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិ​ ដូចសព្វថ្ងៃនេះ ហើយ​ខ្ញុំគិតថា វាគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល​ណាស់​ដែលប្រទេសនេះ​ អាចសម្រេច​បាន​នូវដំណើរ​ឆ្ពោះទៅមុខ បើប្រៀបធៀប​ជាមួយជាលើកមុន និងការទស្សនកិច្ចរបស់ខ្ញុំលើកទី ២ ពេលនេះ ខ្ញុំមាន​អ្នករួមដណើរដែលធ្លាប់មក​ទីនេះ ៣ដងមក​ហើយ កាលពី ១០ឆ្នាំមុន, ០៥ឆ្នាំមុន ហើយបន្ទាប់មក​គឺថ្ងៃនេះ យើងបានឃើញ​ការរីក​ចំរើន ពិតជាគួរ​ឲ្យភ្ញាក់​ផ្អើល។

សមាជិកព្រឹទ្ធសភា Michael Baumgartner បានថ្លែងថា ពិតប្រាកដណាស់ នេះគឺជាដំណើរ​លើកទី ៣ របស់ខ្ញុំមក​កាន់កម្ពុជា ដែលដំណើរ​លើកដំបូង គឺកាលពី ១០ឆ្នាំមុន និងដំណើរ​លើកទីពីរ​កាលពី​ ០៥ឆ្នាំមុន ហើយក្នុង​ដំណើរមក​កាន់ទីនេះ​ម្តងៗ ខ្ញុំបានមើលឃើញ​នូវការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច និងដំណើរការ​អភិវឌ្ឍទៅមុខ... កាលពីមុខ​ ខ្ញុំធ្លាប់ជាអ្នក នយោបាយ​អស់​រយៈពេល ០៨ឆ្នាំ ខ្ញុំធ្លាប់បាន​ចំណាយ​ពេលនៅអ៊ីរ៉ាក់ និង​អាហ្វហ្គានីស្ថាន... ខ្ញុំបានឃើញ​ផ្ទាល់ភ្នែកនូវ​តំបន់​ដែល​អស្ថិរភាព ហើយខ្ញុំ​ដឹងថា កម្ពុជាធ្លាប់មាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បែបនេះ...ខ្ញុំពិត​ជារីករាយ​ដែលបាន​ឃើញ​សន្តិភាព និងស្ថិរភាព​នៅទីនេះ ដូច្នេះយើង​ត្រៀមខ្លួនជានិច្ច​ក្នុងការ​ធ្វើឲ្យ​ទំនាក់ទំនង​មិត្តភាពប្រសើរ​ឡើង​ជាមួយប្រជាជន​កម្ពុជា និងជម្រុញការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច យើងនៅទីនេះ​តំណាងឲ្យ​រដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន ហើយយើង​ទន្ទឹមរង់ចាំ​ ដើម្បីជម្រុញវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនង។

Q: ដូចលោកជ្រាបហើយថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជារៀបចំដំណើរការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន ដោយមិនមានវត្តមានអតីតបក្សប្រឆាំង បក្សសង្គ្រោះជាតិនោះឡើយ តើលោកយល់ឃើញយ៉ាងណាដែរ?

A: ពិតប្រាកដណាស់! វាអាស្រ័យលើ​កម្ពុជាជាអ្នកសម្រេច​ចិត្តថា តើពួកគេ​អាច​ចាត់ចែង​វាដោយវិធីណា ហើយវាក៏អាស្រ័យ​លើប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា​ជាអ្នកសម្រេចចិត្តផងដែរ មិនមែន​សមាជិកសភានៃរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន ជាអ្នកធ្វើការ​សម្រេចចិត្ត ឬកាត់សេចក្តី​ជំនួសថា អ្នកគួរដោះស្រាយ​បញ្ហាដោយ​វិធីណានោះទេ... គោលដៅ​របស់យើង គឺមក​ធ្វើ​ការងារជា​មួយប្រជាជន​​កម្ពុជានៅទីនេះ ជាមួយនឹង​​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដែល​កំពុង​កាន់​អំណាច​​ពេលនេះ និងរដ្ឋាភិបាល​នៅពេល​អនាគត ដើម្បីលើកតម្កើង​​ផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ចំណង​មិត្តភាព និងការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច ហើយបញ្ហា​ទាំងនោះ គឺសម្រាប់អ្នក​និងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការដោះស្រាយ​ដោយ​ផ្ទៃក្នុង។

Q: សម្រាប់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិកវិញ ដូចលោកជ្រាបថា បច្ចុប្បន្នហាក់មិនសូវជាល្អនោះទេ តើលោកនឹងមានគម្រោងជួយស្រោចស្រង់ ទំនាក់ទំនងនេះឲ្យវិលទៅរកភាពល្អប្រសើរដែរឬទេ?

A: បាទ! កម្ពុជា និងអាមេរិក​​គួរតែជាមិត្ត​ភក្តិ​​នឹងគ្នា... យើង​ជាប្រទេស​ដែល​មាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​រួមគ្នា​ដ៏យូរលង់ ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយដែលយើងមិនអាច​កែតម្រូវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាមួយ​រឿងពិត​​ទាំងឡាយដែល​ធ្លាប់បាន​កើត​មាន​មិនល្អពីមុនមក ប៉ុន្តែយើងអាចកែប្រែ​រឿងរ៉ាវ​អតីតកាល​ទាំងនោះ ហើយឆ្ពោះ​ដំណើរ​ទៅមុខវិញ ដើម្បីជម្រុញ​ទំនាក់ទំនង​ឲ្យប្រសើរ​ឡើង។ ខ្ញុំគិតថា បើសិនជា​កម្ពុជាអភិវឌ្ឍន៍​ទៅមុខ កម្ពុជាតូច​ក៏ពិតមែន តែជាប្រទេស​ដែលសំខាន់ខ្លាំង​បំផុតនៅ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយកំពុង​ប្រែក្លាយខ្លួន​ ឲ្យកាន់តែសំខាន់ខ្លាំងឡើងៗ​ជារៀងរាល់ថ្ងៃ, ប្រសិនបើ​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខ ហើយមាន​​សេដ្ឋកិច្ចកាន់​​ខ្លាំងក្លា​នោះ វាប្រាកដជាសំខាន់ណាស់​សម្រាប់​សហរដ្ឋអាមេរិក​នៅកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ល្អ។ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំកំពុង​ទន្ទឹងរង់ចាំ​វា​កើតឡើងនៅថ្ងៃអនាគត និងជួយចូលរួម​កសាងស្ពាន​រវាងប្រទេស​យើង​ទាំងពីរ៕