(ភ្នំពេញ)៖ ​នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧នេះ គឺជាខួបលើកទី២៤​ កងរាជអាវុធហត្ថ​ បានរៀបចំប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរថ្ងៃកំណើតរបស់ខ្លួន នៅមជ្ឈមណ្ឌល ហ្វឹកហ្វឺនភ្នំជុំរាយ ក្នុងស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្រោមអធិបតីភាពឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ទៀ បាញ់ ​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ។

ពិធីនេះក៏មានការចូលរួមពី នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងជួរ​កងរាជអាវុធហត្ថជាច្រើនរូបទៀតផងដែរ។​

សូមអានប្រវត្ដិសង្ខេបនៃការបង្កើតកងរាជអាវុធហត្ថ ដែលមានខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៅខាងក្រោមនេះ៖

កងរាជអាវុធហត្ថ ជាភាសាបារាំងគឺ Gendarme ឬ​Gendarmerie ជាពាក្យកម្លាយមកពី «Gens D'armes» មានន័យថាបុរសប្រដាប់ដោយអាវុធ (men-at-arms)។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រទេសបារាំងជាអ្នកបង្កើតកងរាជអាវុធហត្ថមុនគេបង្អស់ រហូត​ដល់បច្ចុប្បន្ន ហើយនៅលើពិភពលោកនេះ ប្រទេសដែលមានកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថ ចំនួនប្រមាណ៤០ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ហើយភាគច្រើនជាប្រទេសនៅតំបន់អ៊ឺរ៉ុប។

កងរាជអាវុធហត្ថ = កង+រាជ+អាវុធ+ហត្ថ តាមវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត៖
- «កង» មានន័យថា ពួក ក្រុម កងទ័ព
- «រាជ» មានន័យថា អ្នករុងរឿងដោយវិសេសព្រោះមានតេជះក្រៃលែង អ្នកញ៉ាំងប្រជាពលរដ្ឋឱ្យរីករាយ
- «អាវុធ» មានន័យថា​ គ្រឿងប្រហារ ឬគ្រឿងចម្បាំងផ្សេងៗ
- «ហត្ថ» មានន័យថា ដៃ

សរុបមក​អត្ថន័យកងរាជអាវុធហត្ថបានថា គឺជាក្រុម ឬកងប្រដាប់ដោយគ្រឿងចម្បាំងផ្សេងៗ ញ៉ាំងប្រជាពលរដ្ឋឲ្យរីករាយ។ កន្លងទៅ សាធារណៈជនមួយចំនួន មិនទាន់យល់ច្បាស់អំពីតួនាទីភារកិច្ចរបស់កងរាជអាវុធហត្ថនៅឡើយទេ ព្រោះនៅពេលកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថ ធ្វើការបង្ក្រាបបទល្មើស និងចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ ជាជនស៊ីវិលនៅក្នុងករណីបទល្មើសជាក់ស្តែងមួយ សាធារណៈជនខ្លះគាត់បាននិយាយថា ហេតុអ្វីបានជាប៉េអឹម «PM» មកចាប់ជនស៊ីវិល ប៉េអឹមចាប់បានតែទាហានប៉ុណ្ណោះ។ ជាមួយគ្នានោះដែរ សាធារណៈជនខ្លះគាត់បានហៅកងរាជអាវុធហត្ថថា ប៉េអឹម «PM» ការហៅនេះមិនមែនខុសនោះទេ គឺគ្រាន់តែមិនទាន់ត្រឹមត្រូវទាំងស្រុង ព្រោះពាក្យ ប៉េអឹម «PM=Police Military» គឺជាតម្រួតយោធា ហើយតម្រួតយោធា គឺគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយ នៃតួនាទីភារកិច្ចរបស់កងរាជអាវុធហត្ថតែប៉ុណ្ណោះ។

កងរាជអាវុធហត្ថ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងរបបសង្គមរាស្ត្រនិយម ​តាមព្រះរាជក្រឹត្យ​លេខ​៤៤៦SN ​និង៤៤៧SN ចុះថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៥៧ ដោយ​មាន​ឈ្មោះថា កងរាជអាវុធហត្ថខ្មែរ «GENDARMERIE ROYALE KHMERE អក្សរកាត់ GRK»។ ដោយសារការវិវត្ត​នៃ​របប​នយោ​បាយ ​​​កងរាជ​អាវុធហត្ថខ្មែរ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះទៅជា កងអាវុធហត្ថជាតិ តាមក្រឹត្យលេខ៥៧៤/៧១ ក្នុង​របប​សាធារណរដ្ឋខ្មែរ ​​ឆ្នាំ​១៩៧១។ កងអាវុធហត្ថជាតិ ត្រូវបានលុបបំបាត់ចោល​ដូចស្ថាប័ន​ផ្សេងៗ​​​ដែរ ​ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ អំឡុងឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៩៣ គ្មានកម្លាំងកងរាជអាវុធហត្ថទេ គឺមានតែកម្លាំងតម្រួតយោធា ដែល​ធ្វើកិច្ចការខាង​ត្រួតត្រា​បទ​បញ្ជា និងពិនិត្យវិន័យ សណ្តាប់ធ្នាប់កងទ័ពតែប៉ុណ្ណោះ។

នៅក្នុងគ្រាអនុវត្ត​នយោបាយ​បង្រួប​បង្រួម​​ជាតិ នាំ​ដល់​ការ​បង្រួបបង្រួមកងទ័ពនៃបណ្តាភាគីជម្លោះ ឲ្យទៅជាកងទ័ពជាតិតែមួយ ដោយស្មារតីនេះ​ហើយ ត្រូវបានបង្កើតអគ្គសេនាធិការដ្ឋាន នៃកងទ័ពជាតិកម្ពុជា តាមក្រឹត្យ​ចុះថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៣ ក្នុងរចនាសម្ពន្ធចាត់តាំង អគ្គសេនាធិការដ្ឋាន ក៏មានកងអាវុធហត្ថផង​ដែរ ហេតុដូចនេះហើយ បានជាយើងចាត់ទុកថ្ងៃទី១៤ កក្កដា ១៩៩៣ ជាទិវាបង្កើតកងរាជអាវុធហត្ថ។ នៅពេលនោះ តួនាទីភារកិច្ចរបស់កងរាជអាវុធហត្ថ មានត្រឹមតែជាតម្រួតយោធាប៉ុណ្ណោះ គឺត្រួតពិនិត្យវិន័យ សណ្តាប់ធ្នាប់កងទ័ព និងបទល្មើសយោធា។

ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ អគ្គសេនាធិការ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានចេញសេចក្តីសម្រេចជ្រើសរើសនាយទាហាន នាយទាហានរង និងពលទាហាន តាមកងឯកភាពនានាទូទាំងប្រទេស ដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិល្អតាមការកំណត់ ហើយចាប់ផ្តើមដំណើរការ​ហ្វឹក​ហ្វឺនជំនាញឯកទេស វិជ្ជាជីវៈកងរាជអាវុធហត្ថ ដោយមានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីអាជ្ញាធរបណ្តោះអាសន្ន អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅ​កម្ពុជា «អ៊ុនតាក់»។

យោងតាមសំណូមពរភារកិច្ចក្នុង ការពង្រឹងសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ និងឈានទៅពង្រឹង​ការអនុវត្តច្បាប់ ពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នីតិរដ្ឋ នៅឆ្នាំ១៩៩៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យលេខ២៥ អនក្រ ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ស្តីពីភារកិច្ច​ និង​រចនាសម្ពន្ធទូទៅនៃកងរាជអាវុធហត្ថ ដែលមាន​១៦មាត្រា និងបានពង្រីកវិសាលភាព តួនាទី​ភារកិច្ច ​កងរាជអាវុធហត្ថបន្ថែមទៀត។

អនុក្រឹត្យលេខ២៥នេះ ត្រូវបានកែសម្រួលឡើង​វិញ ដោយអនុក្រឹត្យលេខ៧៧ អនក្រ ចុះថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៤ ស្តីពីភារកិច្ច ​និង​រចនាសម្ព័ន្ធទូទៅ​នៃ​កង​រាជអាវុធហត្ថ ដែលមាន​១៦មាត្រាដូចគ្នា ប៉ុន្តែមានការកែសម្រួលខ្លឹមសារមួយចំនួន។ បេសកកម្មរបស់កងរាជអាវុធហត្ថមានចែងក្នុង មាត្រា៤ នៃអនុក្រឹត្យលេខ៧៧ អនក្រ ដូចតទៅ៖

១៖ រ៉ាប់រងសកម្មភាពខាងប៉ូលិសរដ្ឋបាល៖ រក្សាសុវត្ថិភាពសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈសន្តិសុខ​សង្គម និងជួយ​សង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ពេលវេលា។ កងរាជអាវុធហត្ថរ៉ាប់រង​ឲ្យមាន​ការ​គោរព​​ច្បាប់ ​និងបទ​បញ្ជា​ទាំងឡាយ។
២៖ រ៉ាប់រងសកម្មភាពខាងប៉ូលិសតុលាការ៖ កងរាជអាវុធហត្ថ ជានគរបាលយុត្តិធម៌ នៅពេល​ដែល​​​​ទ​ទួលបាន​នីតិសម្បទា​ តាម​ក្រម​​​នីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ។ កងរាជអាវុធហត្ថ​​ពិនិត្យ​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ ទទួលពាក្យបណ្តឹងស្វែងរកវត្ថុតាង ចាប់យកវត្ថុតាង និងអាច​ឃា​ត់​ខ្លួន​បុគ្គល​ដែល​​ប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ជាធរមាន។
៣៖ បំពេញបេសកកម្មដែលមានលក្ខណៈពិសេសខាងយោធា៖ ទទួលបន្ទុករក្សាសុវត្ថិភាព​ បំពេញ​​​តួនាទី​ជា​កងកិត្តិយស ការពារ​ទីតាំង​យោធា និងកិច្ចការ ប៉ូលីសយោធានៅក្នុង​ និ​ង​ក្រៅ​​ទីតាំង​កងទ័ព។
៤៖ ផ្តល់កម្លាំងទៅជួយក្រសួងនានា ដែលបានស្នើ​សុំតាម​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​​ចាំបាច់។

ផ្អែក​តាម​អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិស័យយោធា សន្តិសុខ រវាង​សាធារណ​រដ្ឋ​បារាំង និង​កម្ពុជា ដោយក្នុងអនុស្សរណៈបានសង្កត់ធ្ងន់ ភាគីបារាំងទទួលខុសត្រូវ​ជួយកសាងធនធានមនុស្សឲ្យស្របតាម​តួនាទី​ភារកិច្ច ដូច្នេះហើយ បានជាវគ្គបណ្តុះបណ្តាល​កងរាជ​អាវុធ​ហត្ថ​​ចាប់​ដំណើរ​ការឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ ដោយរៀបចំជួសជុល និងសាងសង់ ​សាលាកងរាជអាវុធ​ហត្ថ​​កំបូល ព្រមទាំងទទួលបានសម្ភារៈ មធ្យោបាយមួយចំនួន២ប្រទេសបារាំង។

នៅ​គ្រាដំបូង ​​មានតែបញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសមួយប៉ុណ្ណោះ និងបន្ទាប់មកទើបរៀបចំ​តាម​បណ្តា​រាជ​ធានី ខេត្ត​មួយចំនួន ដែលចាំបាច់​ក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ ​សេនាធិការដ្ឋាន​កងរាជអាវុធហត្ថ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ក្រុង​ប៉ៃលិន ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តកំពង់ចាម ក្រុងព្រះសីហនុ និងខេត្ត​សៀមរាប។ លុះដល់ពាក់កណ្តាលឆ្នាំ១៩៩៥ ទើបមានការបង្កើតបញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថគ្រប់ខេត្ត ហើយមកដល់បច្ចុប្បន្នមាន២៥រាជធានី-ខេត្ត មានកងរាជអាវុធហត្ថចល័ត និងមានសាលាចំនួន២​ ក្នុង​នោះមានសាលាកំបូល និងមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនភ្នំជុំរាយ។

កន្លងទៅនេះ កងរាជអាវុធហត្ថបាន​រួមចំណែក ជាមួយនឹងកងកម្លាំងមាន​សមត្ថកិច្ចផ្សេង​ទៀត ក្នុងការថែរក្សាការពារសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ហើយដែល​លេច​ធ្លោជាងគេនោះគឺ៖

- ការអនុវត្តគោលនយោបាយការប្រមូលអាវុធ ដែលលើស​ពីសេចក្តី​ត្រូវ​ការយកទៅ​កម្ទេចចោល
- បានចូល​រួមទប់ស្កាត់នូវការបង្កចលាចលប្រដាប់អាវុធ
- បានរួមចំណែក​អនុវត្ត​បទបញ្ជា​របស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិ​បាល ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពអាណាធិបតេយ្យជំរិតទារប្រាក់ តាមដងផ្លូវ​សាធារណៈ
- បាន​រួមចំណែកក្នុងការស្រាវជ្រាវ បង្ក្រាបបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាពិសេសការចាប់បង្ខាំង​មនុស្ស​ជំរិត​ទារ​ប្រាក់ បទល្មើសដឹកជញ្ជូនជួញដូរ ផលិតគ្រឿងញៀន បទល្មើសជួញដូរអាវុធ
- សហ​ការ​ទប់ស្កាត់ ​និង​បង្ក្រាបបទល្មើស ធនធានធម្មជាតិជាពិសេស គឺព្រៃឈើ
- ការកៀរគរប្រមូលពន្ធគយ ពន្ធដារ
- ពង្រឹង​សណ្តាប់ធ្នាប់ និងវិន័យកងទ័ព នៅតាមទីកន្លែងសាធារណៈ​
- ជួយសង្គ្រោះប្រជាជន​ នៅពេលជួបគ្រោះ​មហន្តរាយ​ផ្សេងៗ ​ជាពិសេសគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ
- និងបានការពារសុវត្ថិភាពជូនឥស្សរជនជាតិ គណៈប្រតិភូបរទេស និងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋ។ល។

រីឯ ការកសាងសមិទ្ធផលវិញ អង្គភាពកងរាជអាវុធហត្ថ បានធ្វើការហ្វឹកហ្វឺន​ និង​បណ្តុះ​បណ្តាល​ធនធានមនុស្ស បានកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ជំរំជម្រក កន្លែងធ្វើការស្នាក់នៅ​រៀន​សូត្រ ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានត្រឹមត្រូវ ហូបឆ្អែតប្រកបដោយអនាម័យ និងការអនុវត្តគោលនយោបាយ ចំពោះបុគ្គលិកកងរាជអាវុធហត្ថ ក្នុងអង្គភាពនៅពេលជួបការលំបាក ជំងឺ ពលី មរណៈ។ល។ លើសពីនេះ បានកសាងឲ្យកងរាជអាវុធហត្ថ ជាធ្លុងសាមគ្គីឯកភាពផ្ទៃក្នុងរឹងមាំ ជាកម្លាំងប្រតិបត្តិច្បាប់ និង​ជាបង្អែកនៃខឿនសន្តិសុខរបស់ប្រជាជន។

កងរាជអាវុធហត្ថ គឺជាអង្គភាពទ័ពជំនាញមួយ ជាផ្នែកមួយនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ មានការអភិវឌ្ឍគ្រប់ផ្នែកដូចជា ការកសាងកម្លាំង ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធជំរំជម្រក ការអប់រំហ្វឹកហ្វឺនរៀនសូត្រ ការងារប្រតិបត្តិការតួនាទីភារកិច្ច ជាពិសេសក្រោមការដឹកនាំបញ្ជារបស់ ​នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការរង នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការ​កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស រយៈកន្លងទៅនេះ មានការលេចធ្លោបង្កើតបាននូវស្នាដៃ និងសមិទ្ធផលធំៗជាច្រើន។

​នាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា គឺជាអ្នកដឹកនាំមួយរូប ដែលមានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ មានសេចក្តីក្លាហាន មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ចំពោះភារកិច្ចដែលថ្នាក់លើប្រគល់ជូន ជាពិសេស ចូលរួមពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពាររាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការ​របស់សម្តេ​តេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃ​កម្ពុជា។ កងរាជអាវុធហត្ថ បានត្រៀម​កម្លាំង និងមធ្យោបាយ ក្នុងការបំពេញតួនាទីភារកិច្ច ជាពិសេសអនុវត្តបទបញ្ជា គ្រប់កាលៈទេសៈ គ្រប់ពេលវេលា ដើម្បីរក្សាឲ្យបានសុខសន្តិភាព សុវត្ថិភាព ស្ថិរភាព សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងរបៀបរៀបរយសង្គមជូនប្រជាជន និងប្រទេសជាតិ៕