(ភ្នំពេញ)៖ ព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបក្រុមបាតុករតវ៉ាខុសច្បាប់​ដោយប៉ូលិសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោយពេលបោះឆ្នោត ដែលបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង​យ៉ាងច្បាស់អំពីសារជាតិ​របស់ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សកន្ទុយខ្វៀននៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាសារជាតិរបស់បក្សប្រឆាំង អង្គការ​សង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន និង អ្នកដែលអួតខ្លួនថាជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ រួមទាំងសារជាតិរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី​ផងដែរ។

នៅពេលកើតមានបាតុកម្មប្រឆាំងប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត រហូតកើតមានអំពើហិង្សាបំផ្លាញទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ឯកជន និងសាធារណៈជាច្រើន សមត្ថកិច្ចប៉ូលិសអាមេរិក ក៏បានបើកការបង្ក្រាប​យ៉ាងចាស់​ដៃ ទៅលើក្រុមបាតុករអនាធិបតេយ្យទាំងនោះ។ ក្នុងការបង្ក្រាបនេះក៏ផ្ទុះមានអំពើហិង្សាបណ្តាលឲ្យ​មនុស្សជាច្រើនរងរបួស និងមានការចាប់ខ្លួនបាតុករគាំទ្រលោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន ជាច្រើនរយនាក់​។ រូបភាពបង្ក្រាបទៅលើក្រុមបាតុករ​ត្រូវបានគេផ្សាយតាមបណ្តាញព័ត៌មានជាច្រើន និងត្រូវបានបង្ហោះព្រោងព្រាតនៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។

ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់បំផុតគឺ ទាំងវិទ្យុអាសេរី ទាំងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ ទាំង​គណបក្សប្រឆាំងស្រុកខ្មែរ នាំគ្នាសម្ងំស្ងៀមឈឹងគ្មានវាចារសូម្បីតែមួយម៉ាត់ លឹបក្បាលដូចអណ្តើក។ គ្មានការផ្សាយសូម្បីតែបន្តិច, គ្មានសេចក្តីថ្លែងការណ៍, គ្មានអត្ថាធិប្បាយ, គ្មានបទវិភាគ ដូចដែលគេធ្លាប់ធ្វើ​នោះឡើយ។ តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្លះ នៅពេលអ្នកកាសែតចោទសួរ​អំពីបញ្ហានេះ បែរជាឆ្លើយថា ការបង្ក្រា​ទៅលើបាតុករហិង្សា ជារឿងធម្មតា និងមិនមែនជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សទេ។

ងាកមកមើលអ្វីដែលកើតមាននៅកម្ពុជា ក្រោយការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣វិញម្តង។ គណបក្សប្រឆាំង​បានរៀបចំបាតុករទ្រង់ទ្រាយធំដើម្បីប្រឆាំង លទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ក្រុមបាតុករ​ដឹកនាំ​ដោយគណបបក្សសង្គ្រោះជាតិ​ បាននាំគ្នាបង្កព្យុះភ្លៀង រហូតដល់កើតអំពើហិង្សាអនាធិបតេយ្យ ដូចជាករណី​បាតុកម្មហិង្សាបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ និងឯកជននៅផ្លូវវ៉េងស្រេង​ជាដើម។ ពួកបាតុករ​បាន​បើក​ការវាយប្រហារដោយដុំថ្ម, ដោយដំបង និងដបសាំង ស្រោចមកលើកម្លាំងសមត្ថកិច្ច បណ្តាលឲ្យ​សមត្ថកិច្ចជាច្រើននាក់រងរបួស។ គ្លីនិកឯកជនមួយត្រូវបានវាយបំផ្លាញ និងទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈជាច្រើន ត្រូវបានវាយបំផ្លាញឬដុតកម្ទេច។ ពួកបាតុករអនាធិបតេយ្យថែមទាំងបានដុតបំផ្លាញរថយន្តរបស់សមត្ថកិច្ច។ ពេលខ្លះ សន្តិសុខ​ត្រូវបាន​គេពួតគ្នាវាយដួលក្នុងថ្លុកឈាមទៅលើដងផ្លូវ​នៅសល់តែដង្ហើមចង្រិត។ ប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពបែបនេះ សមត្ថកិច្ចក៏បានបើកការបង្ក្រាប។

ពេលនោះទាំងវិទ្យុអាស៊ីសេរី ទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ទាំងពួកដែលតាំងខ្លួនថា ជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ និងទាំងបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯងដែលជា អ្នកបង្កភាពអនាធិបតេយ្យបានពួតដៃគ្នាផ្សាយ, ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍, ធ្វើអត្ថាធិប្បាយរិះគន់វាយប្រហារធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច។ ពួកគេនាំគ្នាចោទ និងទម្លាក់កំហុសទាំងស្រុងទៅលើសមត្ថកិច្ច។ ពួកគេខិតខំបំប៉ោងបំភ្លៃបន្ថែមធ្វើយ៉ាង​ណាឲ្យគេយល់ថា សមត្ថកិច្ចខ្មែរប្រើអំពើហិង្សាទៅលើក្រុមបាតករ។

ពួកគេពួតដៃគ្នាចោទសមត្ថកិច្ច​របស់រាជរដ្ឋាភិបាលថា ប្រើអំណាចផ្តាច់ការ។ ព័ត៌មានបែបនេះត្រូវបានវិទ្យុអាស៊ីសេរី ជាពិសេស​បុគ្គល​ ជុន ច័ន្ទបុត្រ ផ្សាយហើយផ្សាយទៀតរាប់ខែ។ បទអត្ថាធិប្បាយជាច្រើនត្រូវបាន ជុន ច័ន្ទបុត្រ ធ្វើឡើង​ដោយ​ចោទបំពានទៅលើសមត្ថកិច្ចថា ជាអ្នកប្រើហិង្សា និងប្រើអំណាច ផ្តាច់ការទៅលើបាតុករ។ ជុន​ ច័ន្ទ​បុត្រ​ មិនមែនឆ្កិះតែអង្គការសិទ្ធិមនុស្សកន្ទុយខ្វៀនក្នុងស្រុកទេ តែគាត់ថែមទាំងឆ្កិះឆ្កៀលអង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយចំនួនដែល ជាគូកនជាពិសេសគឺ Human Right Watch - ដែលមាន ប្រែតអាដាម ជាតំណាង។

ដល់ពេលឥឡូវ ស្ថានភាពដូចគ្នាបានកើតឡើង​នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ពួកគេនាំគ្នាសម្ងំស្ងៀមឈឹង។ ជុន ច័ន្ទបុត្រ ខិត​ខំផ្សាយដោយទាញយកតែពីរឿងល្អនៅអាមេរិក​​ហើយខិតខំបន្តុះបង្អាប់ស្រុកខ្មែរ ដូចជាការលើកឡើងអំពីការផ្ទេអំណាចដោយរលូន ដោយឆ្លៀត​ឌឺដងថា នៅកម្ពុជាមានការពង្រាយកម្លាំងពេលបោះឆ្នោតជាដើម។ តែ អាស៊ីសេរីមិនបាននិយាយ សូម្បី​តែមួយម៉ាត់​អំពីហិង្សា​ពេលបោះឆ្នោតនៅអាមេរិក រហូតធ្វើឲ្យការិយាល័យខ្លះបិទទ្វារ។ មិននិយាយមួយ​ម៉ាត់​ដល់ការធ្វើបាតុកម្មអនាធិបតេយ្យ និងហិង្សារបស់បក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា និងមិននិយាយសូម្បីមួយ​ម៉ាត់​អំពីការបង្ក្រាបហិង្សាទៅលើបាតុករ​នៅអាមេរិក។

តែបើបែរជានិយាយវិញ ពួកសង្គមស៊ីវិលខ្លះបែរជាអះអាងថា ការបង្ក្រាបទៅលើបាតុករនៅអាមេរិកជារឿងធម្មតា មិនប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិមនុស្សទេ។ ចុះហេតុអ្វីបានជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដូចគ្នា តែមានការវាយតម្លៃខុសគ្នាស្រឡះបែបនេះ?

តាមរយៈសំណួរនេះ គេអាចយល់បានយ៉ាងច្បាស់ថា៖
១៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី, អង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាពិសេស Licadho - គណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកដែលតាំងខ្លួនថា ជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យនៅស្រុកខ្មែរ គឺជាគូកនតែមួយ​ដែលមានចេតនាជួយបក្សប្រឆាំងដើម្បីដណ្តើមអំណាច។

២៖ ពួកសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកវិភាគអស់ទាំងនោះ ជាមនុស្សកន្ទុយខ្វៀន មិនហ៊ានប៉ះពាល់ដល់​ប្រទេស​ដែលខ្លួនចាត់ទុកជាចៅហ្វាយនាយ និងជាអ្នកផ្តល់ជំនួយ ពីព្រោះបើហ៊ានប៉ះច្បាស់ជាដាច់អាជីព ដូចពាក្យដែលគេតែងនិយាយកន្លងទៅថា ជាអ្នកវិភាគ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីដូរបាយ។

៣៖ ភាពស្ងាត់ស្ងៀមរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី បក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលការពារសិទ្ធិមនុស្ស​នៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ​កំពុងបង្ហាញឲ្យឃើញថា សិទ្ធិមនុស្សមានស្តង់ដាខុសគ្នារវាងប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសក្រីក្រតូចតាច គឺ Double Standard of Human Right ។
នេះគឺជាមេរៀនដ៏អាក្រក់បំផុតដែលពួកអ្នកមហាអំណាច ពួកអ្នកការពារសិទ្ធិអន្តរជាតិ ​តែងធ្វើដើម្បីកកូរកកាយប្រទេសតូចតាច និងទន់ខ្សោយ។ ពួកនេះបានប្រើប្រាស់កូនជឹងរបស់ខ្លួននៅក្នុង​បណ្តាប្រទេសទាំងនោះដើម្បីជាឧបករណ៍។

ជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជា គេបានប្រើបក្សប្រឆាំង - សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកវិភាក​ដូរបាយមួយចំនួននោះដើម្បីកកូរកកាយ ធ្វើឲ្យមានភាពវឹកវរចលាចលនៅកម្ពុជា។ តែសំណាងល្អ ប្រទេសយើង​មាន​អ្នកដឹកនាំរឹងមាំ ឆ្លាតវាងវៃ និងយល់ពីល្បិចកិច្ចកលទាំងនោះ ហើយតែងតែអាចស្រោចស្រង់សភាពការណ៍បានតែ​រហូតមក។ ដូច្នេះ ពួកវិទ្យុអាស៊ីសេរី ពួកបក្សប្រឆាំង ពួកសង្គមស៊ីវិល និងពួកអ្នកវិភាគដូរបាយ​ទាំង​ឡាយ ​គួរតែដល់ពេលបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ខ្លួនហើយ ពីព្រោះមុខមាត់របស់អស់លោកត្រូវបានគេស្កាល់អស់ហើយ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាជឿលើអស់លោកទៀត​ដែរ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរច្បាស់ជាមិនបណ្តោយឲ្យពួកអស់លោកមកកកូរកកា​យបានទៀតឡើយ បន្ទាប់ពីអស់លោកត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើជាមនុស្សកន្ទុយខ្វៀន ចំពោះអំពើហឹង្សា និងភាពសាហាវព្រៃផ្សៃរបស់កំលាំងសម្ថកិច្ចទៅលើបាតុករអាមេរិក៕ (ដោយ៖ ប៊ូឡាំ សាន)