(ភ្នំពេញ)៖ នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ ៨កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស.២៥៦៨ ត្រូវនឹង ថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា អញ្ជើញជាអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បិទវេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជាលើកទី៧ ឆ្នាំ២០២៤។
វេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជា បានរៀបចំឡើងឡើងជាលើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ នៅខេត្តសៀមរាប ហើយឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺជាលើកទី៧ហើយ ក្រោយពីខកខានដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។
វេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជាលើកទី៧នេះ រៀបចំឡើងក្រោមប្រធានបទ «ការប្រែក្លាយច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ស្រូវអង្ករកម្ពុជាឱ្យកាន់តែមានភាពធន់ បរិយាបន្ន និងនិរន្តរភាព»។ វេទិកានេះ រៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងចម្បងៗចំនួន៤រួមមាន៖
១៖ ផ្សព្វផ្សាយអំពីសក្តានុពលនៃវិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់ពិភពលោក តាមរយៈការបង្ហាញអំពីសមត្ថភាពផលិតកម្មស្រូវ ការកិនកែច្នៃ និងភាពប្រជែងឈ្នះផ្សេងទៀតរបស់វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា។
២៖ ចែករំលែកដល់អង្គវេទិកាស្តីពីនិន្នាការនៃទីផ្សារ ការដាំដុះ ហិរញ្ញប្បទាន និងបច្ចេកវិទ្យាដែលពាក់ព័ន្ធដល់ការដាំដុះស្រូវ ការកិនកែច្នៃស្រូវអង្ករ។
៣៖ ចែករំលែកដល់អង្គវេទិកាស្តីអំពីទស្សនៈវិស័យ គោលនយោបាយ និងវិធានការនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើវិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា។
៤៖ ពិភាក្សាស្វែងរកធាតុចូល និងអនុសាសន៍នានា សម្រាប់លើកកម្ពស់វិស័យស្រូវអង្ករនៅកម្ពុជា លើប្រធានបទសំខាន់ៗចំនួន៣រួមមាន៖ ១) «គន្លឹះសំខាន់នៃភាពប្រកួតប្រជែង និងភាពធន់លើការធ្វើកសិកម្មដាំដុះស្រូវនៅកម្ពុជា», ២) «គោលការណ៍បរិដ្ឋាន សង្គម អភិបាលកិច្ចល្អ និងនិរន្តរភាពហិរញ្ញប្បទានដល់វិស័យស្រូវអង្ករ», ៣) «និន្នាការទីផ្សារអង្ករពិភពលោក និងបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង»។
វេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជា ដែលរៀបចំឡើងដោយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិប្រមាណ៤០០នាក់។ វេទិកានេះអាចប្រព្រឹត្តទៅបានដោយមានការចូលរួមឧបត្ថម្ភថវិកា និងការគាំទ្រពីកម្មវិភាពជាដៃគូកម្ពុជា អូស្ត្រាលី សម្រាប់ការការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពធន់ សហគ្រិនខ្មែរ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងសកិកម្ម និងវិស័យឯកជនរួមមានធនាគារ ABA, FTB, WING, AMK, Prince ព្រមទាំងសមាជិកសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុននាំចេញ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ក្រុមហ៊ុនត្រួតពិនិត្យគុណភាព ក្រុមហ៊ុនម៉ាស៊ីន និងក្រុមហ៊ុនកម្ចាត់សត្វល្អិតជាដើម។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាច្រើនអាណត្តិមកហើយតាំងពីពេលដឹកនាំដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បន្តមកដល់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើវិស័យកសិកម្ម រួមទាំងវិស័យស្រូវអង្ករនេះផងដែរ។ តាមការយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញលើវិស័យស្រូវអង្ករនេះ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសផលិតស្បៀងដ៏ធំមួយ ជួយទ្រទ្រង់ដល់សន្តិសុខស្បៀងពិភពលោកផងដែរ។
ក្រោមស្មារតីយកចិត្តទុកដាក់នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញ កម្មវិធីគោលនយោបាយស្តីពីការជំរុញផលិតកម្មស្រូវ និងការនាំចេញអង្ករ ដែលអនុម័តដោយគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនាថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១០ ក្នុងគោលបំណងជំរុញការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មក្នុងសន្ទុះ និងទំហំថ្មីមួយដើម្បីពង្រីក និងពង្រឹងមូលដ្ឋានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចផង ព្រមទាំងល្បឿននៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកតម្កើងជីវភាពរបស់ ប្រជាជនផងដែរ។
តាមរយៈគោលនយោបាយដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ ផលិតកម្មស្រូវនៅក្នុងឆ្នាំ២០១០-២០១១ មានបរិមាណត្រឹមតែ ៧.៣លានតោនស្រូវសើម ហើយការនាំចេញបានត្រឹមតែ ១៣ ពាន់តោនអង្ករ និង ២០ពាន់តោនស្រូវ។
តាមរយៈគោលនយោបាយនេះបានជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើនជាជំហានៗ តួយ៉ាងផលិត កម្មស្រូវបានកើនដល់ ១២.៤៥លានតោនស្រូវសើម នៅឆ្នាំ២០២២-២០២៣ និងបាននាំចេញអង្ករចំនួន ៦៥៦ពាន់តោនអង្ករ ដែលគិតជាទឹកប្រាក់បានចំនួន ៤៦៦លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក និងបាននាំចេញស្រូវចំនួន ៤.៣៩លានតោនស្រូវ ដែលគិតជាទឹកប្រាក់បានចំនួន ១.៣២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជារួម ការនាំចេញស្រូវ និងអង្ករនៅឆ្នាំ២០២៣ មានទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ១.៧៩ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ អ្វីដែលរឹតតែប្រសើរឡើងថែមទៀតនោះ គឺក្នុងរយៈពេល ១២ខែ (ខែសីហាឆ្នាំ ២០២៣ ដល់ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤) នៃរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នេះ វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គឺការនាំ ចេញអង្ករបានចំនួន ៧០៥,៦៣៨តោន និងនាំស្រូវចេញបានចំនួន ៥,០២៧,៣៦៩តោន។
ក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលមានសេនាធិការដូចជា ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទលើការអភិវឌ្ឍពូជស្រូវ និងបច្ចេកទេសដាំដុះ ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ លើបទដ្ឋានស្តង់ដារ និងការកិនកែច្នៃ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លើការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារ និងការផ្សព្វផ្សាយលើឆាកអន្តរជាតិ និងមានការចូលរួមពីក្រសួងស្ថាប័ននានា ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍របស់បណ្ដាប្រទេសជាមិត្ត និងស្ថាប័នអន្តរជាតិនៃអង្កការសហប្រជាជាតិ បានជួយលើកកម្ពស់វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា ដោយបានពង្រីកគោលដៅទីផ្សារនាំចេញ ដែលមានការកើនពីចំនួន ៣៥គោលដៅនៅឆ្នាំ២០១០ រហូតដល់ជាង ១២១គោលដៅ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ និងបានធ្វើឱ្យអង្ករកម្ពុជាទទួលបានការទទួលស្គាល់ពេញពិភពលោក តាមរយៈការទទួលបានពានរង្វាន់អង្ករល្អផ្តាច់គេរបស់អង្ករពូជស្រូវផ្ការំដួលចំនួន ៥ដង គឺឆ្នាំ២០១២ ២០១៣ ២០១៤ ២០១៨ និង២០២២ និងពានរង្វាន់មាសអង្ករពូជស្រូវសែនក្រអូបពីប្រទេសចិននាឆ្នាំ២០២៣។
ដើម្បីជួយដល់វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជាឱ្យកាន់តែមានភាពប្រកួតប្រជែង រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញវិធានការសំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះរួមមាន ការលើកទឹកចិត្តលើផ្នែកពន្ធដារ និងពន្ធគយលើការនាំចេញអង្ករ និងនាំចូលគ្រឿងបរិក្ខារម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១១ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន, វិធានការគោលនយោបាយហិរញ្ញប្បទាន និងឥណទានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម បានធ្វើឱ្យវិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា ជាពិសេសរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ មានលទ្ធភាពពង្រឹង និងពង្រីកសក្តានុពលរបស់ខ្លួនលើសមត្ថភាពនៃការបំពាក់ឡសម្ងួតដែលអាចសម្ងួតស្រូវបានចំនួន ៥០ពាន់តោនក្នុងមួយថ្ងៃ ឃ្លាំងស្តុកស្រូវបានចំនួន ២លានតោនក្នុងមួយវគ្គ បំពាក់បរិក្ខារកិនកែច្នៃអង្ករដែលមានភាព ទំនើប និងបច្ចេកវិទ្យាចុងក្រោយរបស់ពិភពលោកដូចបណ្តាប្រទេសនានាដែលផលិតអង្ករសម្រាប់កិនកែច្នៃ និងនាំចេញផងដែរ។
រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវខ្នាតមធ្យម និងធំនៅទូទាំងប្រទេសមានចំនួន ២៧០ទីតាំង ដែលក្នុងនោះ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវចំនួន៨០ មានសមត្ថភាព និងបំពាក់បរិក្ខារគ្រប់គ្រាន់តាមបទដ្ឋាននាំចេញ និងមានសមត្ថភាព កិនកែច្នៃសម្រាប់បម្រើការនាំចេញបានចំនួន ១,២០០តោនក្នុងមួយម៉ោង ឬ ១២,០០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ ឬ ៣លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ៕
