(អាមេរិក)៖ យុវតីខ្មែរម្នាក់ គឺកញ្ញា អន ម៉ូនីតា ទទួលបានឱកាសចូលរួមថ្លែងនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចប្រជុំមួយនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ពាក់ព័ន្ធប្រធានបទ «សង្គ្រាម ការបញ្ចប់ជម្លោះ និងតួនាទីស្រ្តីរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក» ព្រមទាំងបានរំលេចពីមុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជា និងការកសាងជាតិនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះផងដែរ។
កញ្ញា អន ម៉ូនីតា ជានិស្សិតខ្មែរម្នាក់ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅសកវិទ្យាល័យល្បីក្នុងប្រទេសស្វីស ព្រមទាំងទទួលបានសញ្ញាបត្រ និងប័ណ្ណសរសើរជាច្រើនតាមរយៈសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន បានចូលរួមនៅក្នុងវេទិកា និងកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិធំៗនាពេលកន្លងទៅ ដែលជាមោទកភាពមួយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានកូនខ្មែរម្នាក់ បានបង្ហាញនូវអ្វីដែលជាការរីកចម្រើន និងការដឹកនាំរដ្ឋក្រោមម្លប់សន្តិភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជូនទៅថ្នាក់ដឹកនាំ ពិភពលោកនានា។
ជាមួយថ្មីម្តងទៀត, កញ្ញា អន ម៉ូនីតា ទទួលបានឱកាសចូលរួមក្របខ័ណ្ឌ នៃកិច្ចប្រជុំមួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនាដើមសប្តាហ៍នេះ។ នៅចំពោះមុខមេដឹកនាំពិភពលោក និងមន្រ្តីពាក់ព័ន្ធបរទេស ដែលបានចូលរួម កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ យុវតីខ្មែរស្រស់សោភារូបនេះ បានគូសរំលេចខ្លាំងលើតួនាទីរបស់ស្ត្រីក្នុងការកសាងសន្តិភាព។
កញ្ញា អន ម៉ូនីតា បានថ្លែងថា អវត្ដមានរបស់ស្ត្រីពីកិច្ចចរចាសន្តិភាពធ្វើឱ្យនិរន្តរភាពរបស់ពួកគេចុះខ្សោយ រួមទាំងស្ត្រីមិនមែនគ្រាន់តែអំពីសមភាពប៉ុណ្ណោះទេ តែវានាំមកនូវទស្សនវិស័យ និងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏មានតម្លៃ។
សេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិលេខ 1325 ស្តីពី «ស្ត្រី សន្តិភាព និងសន្តិសុខ» បានសម្គាល់នូវជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការទទួលស្គាល់តួនាទីរបស់ស្ត្រី។
កញ្ញា បានលើកឡើងនូវពាក្យមួយឃ្លាថា «សន្តិភាពចាប់ផ្តើមនៅផ្ទះ»។ មួយឃ្លានេះ កញ្ញាបានរំលេចថា សន្តិភាពចាប់ផ្តើមមិនត្រឹមតែជាមួយអ្នកដឹកនាំសកលលោកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនៅក្នុងចិត្តគ្រួសារ។ ស្រមៃថាសន្តិភាព មិនមែនជា សុបិនឆ្ងាយទេ ប៉ុន្តែដូចជាគ្រាប់ពូជដែលដាំនៅក្នុងបេះដូងនៃគ្រួសារនីមួយៗ។ ពូជនេះត្រូវបានចិញ្ចឹមបីបាច់ដោយក្តីស្រឡាញ់ និងក្តីមេត្តារបស់ម្តាយដែលមិនផ្លាស់ប្តូរ។ ម្ដាយគឺជាស្ថាបត្យករ នៃគុណតម្លៃរបស់យើង ជាអ្នកតម្បាញនៃចំណងគ្រួសារដ៏រឹងមាំ និងជាគំរូដ៏បំផុសគំនិត ដែលបង្រៀនយើងអំពីការយល់ចិត្ត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ ពីមូលដ្ឋាននៃសេចក្ដីស្រឡាញ់នេះ ទំនាក់ទំនងដោយសន្តិវិធីបានរីកដុះដាល ហើយអារម្មណ៍នៃទំនួលខុសត្រូវសង្គមបានចាក់ឫស។ ការផ្តល់អំណាចដល់ម្តាយមិនមែនគ្រាន់តែអំពីភាពយុត្តិធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ វាគឺជាការផ្តល់អំណាចដល់មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសន្តិភាពខ្លួនឯង។ នៅពេលយើងវិនិយោគលើម្តាយ យើងបណ្តុះអ្នកបង្កើតសន្តិភាព មួយជំនាន់ ចិញ្ចឹមបីបាច់គ្រួសារក្នុងពេលតែមួយ។ សូមឱ្យសន្តិភាពចាប់ផ្តើមជាមួយស្ត្រីដែលកាន់អនាគតនៅក្នុងដៃរបស់នាង «ម្តាយរបស់យើង»។
កញ្ញាបានរំលេចពីស្ត្រីខ្មែរទាំងឡាយដែលបានស៊ូទ្រាំយ៉ាងខ្លាំង នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមរយៈពេលជិត៤ឆ្នាំ ហើយស្ត្រីកម្ពុជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការតស៊ូមតិសម្រាប់ការចូលរួមរបស់ស្ត្រីក្នុងការកសាងសន្តិភាព។ ស្ត្រីកម្ពុជាបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ការព្យាបាលសហគមន៍ និងការតស៊ូមតិដើម្បីយុត្តិធម៌។
យុវតីខ្មែររូបនេះ ដែលបានថ្លែងជាភាសាអង់គ្លេស បានលើកឡើងទៀតថា «ការចូលរួមរបស់ស្ត្រី ក្នុងការកសាងសន្តិភាព គឺជួយការពារជម្លោះនាពេលអនាគតដោយការជំរុញវប្បធម៌សន្តិភាព និងការយល់ដឹង។ កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ ថ្នាក់ទី១ ក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ាន និងទី១៣ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១២០ ក្នុងការបញ្ជូនទាហានស្ត្រីទៅចូលរួមប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ»។
ជាមួយគ្នានេះ កញ្ញា ម៉ូនីតា ក៏បានគូសរំលេចពីគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព (SDGs) និងស្ត្រី។ ត្រង់ចំណុចនេះ កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពទាំង១៧ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌមួយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសកលដូចជា៖ ភាពក្រីក្រ វិសមភាព និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ចំពោះការផ្តល់អំណាចដល់ស្ត្រីវ័យក្មេង ត្រូវបានកញ្ញា បានចែករំលែកថា បទដ្ឋានវប្បធម៌ជារឿយៗដាក់កំហិតស្ត្រីវ័យក្មេងទៅនឹងតួនាទីក្នុងស្រុក ដោយកំណត់សក្តានុពលរបស់ពួកគេ។ យើងត្រូវតែផ្តាច់ចេញពីគំរូទាំងនេះ ហើយផ្តល់អំណាចដល់ពួកគេ។ ស្ត្រីវ័យក្មេងមានទស្សនៈ បទពិសោធន៍ និងសក្តានុពលតែមួយគត់ដើម្បីជំរុញការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន។ សំឡេងរបស់ពួកគេមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់គោលនយោបាយរួមបញ្ចូល ភាពស្អិតរមួតក្នុងសង្គម និងការដោះស្រាយបញ្ហាឫសគល់នៃជម្លោះ។
កញ្ញាបន្តថា «តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីវ័យក្មេងឱ្យចូលរួមក្នុងការកសាងសន្តិភាព យើងបានបើកនូវភាពច្នៃប្រឌិត និងភាពធន់ដែលត្រូវការសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាប្រកបដោយសន្តិភាព និងវិបុលភាព»។
ចុងបញ្ចប់នូវសន្ទរកថារបស់ខ្លួន កញ្ញា អន ម៉ូនីតា បានលើកឡើងផងដែរថា សន្តិភាពពិតប្រាកដគ្របដណ្តប់លើទិដ្ឋភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ដែលទាមទារឱ្យមានសំឡេងចម្រុះដើម្បីសម្រេចឱ្យបានពេញលេញ។ ស្ត្រីវ័យក្មេង ជាមួយនឹងចំណង់ចំណូលចិត្ត និងចក្ខុវិស័យរបស់ពួកគេសម្រាប់អនាគតដ៏ភ្លឺស្វាង គឺជាភ្នាក់ងារសំខាន់នៃការផ្លាស់ប្តូរ។ តាមរយៈការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ពួកគេតាមរយៈការអប់រំ សកម្មភាព និងតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំ យើងអាចឈ្នះសមភាពយេនឌ័រ បង្កើតសង្គមមួយដែលសន្តិភាពរីកចម្រើន និងធានានូវឱកាសសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។
កញ្ញាបន្តទៀតថា «វត្តមានរបស់ខ្ញុំនៅទីនេះ និងយុវនារីជាច្រើនរាប់មិនអស់ ដែលកំពុងបង្កើតអនាគតដ៏ល្អប្រសើរ បម្រើជាការរំលឹក៖ គ្មានសន្តិភាពទេបើគ្មានស្ត្រី។ យើងម្នាក់ៗមានអំណាចក្នុងការរួមចំណែកដល់កិច្ចខិតខំប្រឹង ប្រែងរួមនេះ។ ចូរយើងចូលរួមនៅក្នុងការសន្ទនាបើកចំហជាមួយមនុស្សដែលមានប្រវត្តិ និងជំនឿខុសៗគ្នា។ តស៊ូមតិសម្រាប់ដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីនៅក្នុងសហគមន៍របស់យើង និងគាំទ្រអង្គការដែលធ្វើការឆ្ពោះ ទៅរកសន្តិភាព។ រាល់សកម្មភាពមិនថាតូចប៉ុនណាទេ រួមចំណែកធ្វើឱ្យពិភពលោកកាន់តែមានសន្តិភាព។ ចូរចាំថា អ្នកមិននៅម្នាក់ឯងទេ។ បុគ្គល និងអង្គការរាប់មិនអស់ រួមទាំងស្ត្រីវ័យក្មេងនៅជុំវិញពិភពលោក កំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មដើម្បីសន្តិភាព។ រួមគ្នាតាមរយៈការសហការ និងសកម្មភាព យើងអាចបង្កើតភាពខុសគ្នា។ សូមឲ្យយើងអនុវត្តសន្ទុះនេះទៅមុខ ដោយបន្តធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីអនាគតដ៏សុខសាន្ត»។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ កញ្ញា អន ម៉ូនីតា ដែលជាមេដឹកនាំវ័យក្មេងដ៏មានសក្តានុពលពីប្រទេសកម្ពុជា ក៏ត្រូវបានតែងតាំងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតយុវជនសម្រាប់សន្តិភាព និងបានចូលរួមសម័យប្រជុំ លើកទី៥៥ នៃកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៅអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ ដោយបានបង្ហាញមោទនភាពយ៉ាងខ្លាំង ក្នុងការតំណាងប្រទេស នៅលើវេទិកាដ៏សំខាន់បែបនេះ។
អន ម៉ូនីតា បានបញ្ជាក់ប្រាប់បណ្តាញព័ត៌មាន Fresh News នៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ក្នុងនាមជាឯកអគ្គរាជទូតយុវជនដើម្បីសន្តិភាពពីកម្ពុជា ការឈានចូលសម័យប្រជុំលើកទី៥៥ នៃកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សជាលើកដំបូង ជាបទពិសោធន៍យ៉ាងធំធេង មានអារម្មណ៍រំភើប ភ័យ និងស្មារតីទទួលខុសត្រូវយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។ ការដើរចូលទៅក្នុងសាលដែលពោរពេញទៅដោយអ្នកការទូត អ្នកដឹកនាំ និងអ្នកតស៊ូមតិមកពីជុំវិញពិភពលោក នាំឱ្យមានអារម្មណ៍មោទនភាពក្នុងការតំណាងប្រទេស នៅលើវេទិកាដ៏សំខាន់បែបនេះ។
ការជ្រើសរើស ម៉ូនីតា គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលនាងបានក្លាយជាតំណាងយុវជនដំបូងគេ ពីប្រទេសដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ការចូលរួមរបស់នាង បញ្ជាក់ពីការទទួលស្គាល់របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ អំពីទស្សនៈដ៏មានតម្លៃដែលសំឡេងវ័យក្មេងនាំយកមកក្នុងកិច្ចសន្ទនាជាសកល ស្តីពីសន្តិភាព ការអភិវឌ្ឍ និងសិទ្ធិមនុស្ស៕
