(តូក្យូ, ជប៉ុន)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣នេះ លោកជំទាវបណ្ឌិត ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត រួមជាមួយភរិយាប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​អាស៊ាន​-ជប៉ុន បានញ្ជើញទស្សនាមហោស្រព «National Noh Theatre» នៅទីក្រុង​តូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន។

វត្តមាននៃការអញ្ជើញដល់របស់លោកជំទាវជាភរិយា នៃប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន-ជប៉ុន ត្រូវបាន​ការ​ធ្វើគារវកិច្ចស្វាគមន៍យ៉ាងស្និទ្ធស្នាលរ៉ាក់ទាក់បំផុត ពីសំណាក់លោកស្រី ហាសេហ្កាវ៉ា ប្រធានក្រុម​ប្រឹក្សា​សិល្បៈជប៉ុន និងមន្ត្រីនៃមហោស្រព National Noh Theatre ជាច្រើនរូបទៀត។

ក្នុងពិធីនោះ លោកជំទាវបណ្ឌិត ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត រួមទាំងភរិយា ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​អា​ស៊ាន​-ជប៉ុន បានអញ្ជើញទស្សនាការរៀបចំរបស់អ្នកសំដែង Noh ដូចជា ម៉ាស់ សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណី​របស់​ជប៉ុន និងការប្រគុំតន្រ្តីបុរាណរបស់ជប៉ុន។

សូមបញ្ជាក់ថា National Noh Theatre គឺជារោងមហោស្រពជាតិដំបូងគេ និងសំខាន់បំផុតរបស់​ប្រទេស​ជប៉ុន សម្រាប់សិល្បៈសម្តែងល្ខោនអូប៉េរ៉ា របាំបាឡេ របាំ និងល្ខោនជប៉ុនបុរាណ។

មហោស្រពជាតិ Noh បានបើកដំណើរការនៅទីក្រុង Sendagaya, ទីក្រុង Shibuya និងទីក្រុង Tokyo ប្រទេសជប៉ុនក្នុងខែកញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៣។ សាលមហាស្រពមានកៅអីចំនួន៦៣០ សម្រាប់អង្គុយ​មើល​ការសម្តែងល្ខោន Noh និងល្ខោន Kyōgen ហើយក៏មានកន្លែងហាត់សម កន្លែងតាំងពិព័រណ៍ បន្ទប់បង្រៀន និងបណ្ណាល័យឯកសារផងដែរ។

ការសំដែង ល្ខោនNoh ជាធម្មតាមានការលេងពីរប្រភេទ៖ ល្ខោន Noh មានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ ដែលជា​រឿយៗ​ផ្តោតជុំវិញរឿងទេវកថា ការសម្តែងតន្ត្រី និងការរាំ ជាមួយសំលៀកបំពាក់ដ៏ប្រណិត និងរបាំងមុខប្លែកៗ។ ល្ខោន kyogen ជាការលេងកំប្លែងផ្តោតលើតួអង្គថ្នាក់ទាប។ ទម្រង់ទាំងពីរនេះរួមគ្នាត្រូវបានគេហៅថា ល្ខោន nogaku។

ល្ខោន nogaku ត្រូវបានចាត់ចូលជាសម្បត្តិវប្បធម៌អរូបបីរបស់អង្គការ UNESCO ក្នុងឆ្នាំ២០០៨។ ល្ខោន Noh បានបង្កើតឡើងពីទម្រង់នៃរបាំបុរាណ និងពីប្រភេទផ្សេងៗនៃល្ខោនពិធីបុណ្យ​នៅតាម​ទីសក្ការៈបូជា និងប្រាសាទនានា ដែលបានលេចឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១២ ឬទី១៣។ ល្ខោនNoh បានក្លាយជាទម្រង់ប្លែកមួយនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៤ ហើយត្រូវបានកែលម្អជាបន្តបន្ទាប់រហូត​ដល់ឆ្នាំនៃសម័យ Tokugawa (១៦០៣-១៨៦៧)។

ល្ខោន Noh ត្រូវបានរៀបចំឡើងជុំវិញបទចម្រៀង និងរបាំ។ ចលនារាំមានភាពយឺតៗ ភាសា គឺកំណាព្យ ទឹកដមគ្រលួច ហើយសំលៀកបំពាក់គឺសម្បូរបែប និងធ្ងន់។ សាច់រឿងជាធម្មតាត្រូវបានដកចេញពីរឿងព្រេង ប្រវត្តិសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍ និងព្រឹត្តិការណ៍សហសម័យ។ ប្រធានបទជារឿយៗទាក់ទងនឹងសុបិន ពិភពអរូបី ខ្មោច និងវិញ្ញាណ។

ភរិយា នៃប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋា​ភិបាល​អាស៊ាន-ជប៉ុន បានសំដែងនូវការវាយតម្លៃខ្ពស់ និងកោតសរសើរ​ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ នៃមហោស្រព National Noh Theatre ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ បានចូលទស្សនាពីការសម្តែងរបស់ អ្នកសំដែង Noh បានបង្ហាញពីវប្បធម៌ដ៏រុងរឿងរបស់ប្រទេសជប៉ុន ដែលមានអាយុកាលដ៏យូរលង់ណាស់មកនោះ៕