(ភ្នំពេញ)៖ នាយឧត្តមសេនីយ៍ មាស វិរិទ្ធ អគ្គលេខាធិការ នៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន បានថ្លែងថា កម្ពុជាបន្តរងគ្រោះពីការគំរាមកំហែងដែលបង្កឡើងដោយការផលិត ការជួញដូរ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ខុសច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ ការថ្លែងបែបនេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាស៊ានលើកទី៤៤ ស្តីពីបញ្ហាគ្រឿងញៀន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនាថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ តាមប្រព័ន្ធពីចម្ងាយ Via Videoconference ដែលមានប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាជាម្ចាស់ផ្ទះ។

ក្នុងឱកាសនោះ នាយឧត្តមសេនីយ៍ មាស វិរិទ្ធ បានថ្លែងប្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននៃបណ្តាប្រជាជាតិអាស៊ីអាគេ្នយ៍ថា «កម្ពុជាបន្តរងគ្រោះពីការគំរាមកំហែងដែលបង្កឡើងដោយការផលិត ការជួញដូរ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកហើយវេទិកា ASOD ជាឱកាសសំខាន់ក្នុងការជជែកពិភាក្សា ឆ្លើយតបសមស្របទៅនឹងបញ្ហាគ្រឿងញៀន ដែលបាននិងកំពុងកើតមានថ្មីៗតាមបណ្តា ប្រទេសនិមួយៗនិងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពវឌ្ឍនភាពស្មារតីកិច្ចប្រជុំASOD លើកទី៤៣ នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី»។

ក្នុងឱកាសនោះដែរ នាយឧត្តមសេនីយ៍ មាស វិរិទ្ធ បានថ្លែងបន្ថែមថា ស្ថានភាពគ្រឿងញៀនក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកដែលវិវត្តយ៉ាងលឿន និងស្មុគ្រស្មាញបានជះឥទ្ធិពលលើគ្រប់ប្រទេស ក្នុងនោះកម្ពុជាបានបន្តដោះស្រាយដោយ អនុវត្តនូវវិធីសាស្រ្តទូលំទូលាយ សមាហរណកម្ម ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍សមធម៌ មិនរើសអើង គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ស្របតាមផែនការការងារអាស៊ាន និងផែនការសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន ដោយមានផ្តោតលើវិស័យអាទិភាព នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។

ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាទាំងនេះ កម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់តាំង​ពី​ឆ្នាំ២០១៧ រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះបានជំហាន​ទី​៨ផ្តោតលើ៖

*ទី១៖ ការអប់រំបង្ការគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងសាធារណៈ និងឯកជន និងបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិនេះនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមប្រធានបទអន្តរជាតិ៖ ប្រជាជនជាចម្បង៖ បញ្ឈប់ការរើសអើង និងការមាក់ងាយ ពង្រឹងការអប់រំបង្ការ។

*ទី២៖ ការព្យាបាល និងស្តារនីតិសម្បទា កម្ពុជាបានផ្តល់សេវាព្យាបាល និងស្តារនីតិសម្បទានៅមជ្ឈមណ្ឌលជាតិ និងមណ្ឌលបណ្តោះអាសន្ន និងការព្យាបាលដោយផ្អែកសហគមន៍តាមមូលដ្ឋានសុខាភិបាល៖មានមន្ទីរពេទ្យ មន្ទីរពេទ្យ​បង្អែក និង​មណ្ឌល​សុខភាព។​

*ទី៣៖ មន្រ្តីអនុវត្តច្បាប់បានបង្រ្កាបឧក្រិដ្ឋកម្មទាក់ទងនឹងគ្រឿងញៀន១៥ តោន ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ (៤. ៦តោន) កើនឡើងជាង៣ដង និងសារធាតុគីមីប្រមាណ៥០៤តោន បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ (ប្រមាណ៨៥តោន) កើនឡើងជាង ៥ដង និងចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ ១៥.០០២នាក់។ ៦ខែ ដើមឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបង្ក្រាបបានចំនួន ៣,១៤៣ករណី រឹបអូសបានគ្រឿងញៀនប្រមាណ៨៣៨ គីឡូក្រាម និងចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យសរុបចំនួន ៧,៤៨០នាក់។ ក្រុមជួញដូរគ្រឿងញៀនបានរត់ពន្ធគ្រឿងញៀនឆ្លងដែនតាមផ្លូវគោក ផ្លូវសមុទ្រ សេវាប្រៃសណីយ៍ និងផ្លូវអាកាស ខ្លះលួចចែកចាយក្នុងប្រទេស និងខ្លះទៀតកំណត់ទៅប្រទេសទីបី។

*ទី៤៖ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាបការជួញដូរគ្រឿងញៀនឆ្លងដែន និងសារធាតុគីមី ជាបឋមកម្ពុជាបានដើរតួនាទីសម្របសម្រួលក្នុងការលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តគម្រោង និងផែនការការងារដែលមានស្រាប់ទាំងអស់ ក្រោមកិច្ចសហការជា ទ្វេភាគី ត្រីភាគី អនុតំបន់ តំបន់ និងអន្តរជាតិ។ កសាងយន្តការអនុវត្តដូចជាផែនការភូមិសគ្មានគ្រឿងញៀននៅតាមព្រំដែន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឆ្លងកាត់ព្រំដែន ការិយាល័យទំនាក់ទំនងព្រំដែន(BLO) និងយន្តការសុវត្ថិភាពមេគង្គ។រៀបចំ វគ្គបណ្តុះបណ្តាល និងសិក្ខាសាលាលើកកម្ពស់ការកសាងសមត្ថភាពរបស់ភ្នាក់ងារ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ។

*ទី៥៖ ក្នុងការលើកកម្ពស់កិច្ចសុន្ទនានិងសម្របសម្រួលការចែករំលែកព័ត៌មានអំពីស្ថានភាពគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈយន្តការASOD ជាទៀងទាត់ ដូចជា ក្រុមការងារទប់ស្កាត់ គ្រឿងញៀន នៅអាកាសយានដ្ឋានសម្រាប់អាស៊ាន ក្រុមការងារទប់ស្កាត់គ្រឿងញៀននៅតាមកំពង់ផែសមុទ្រសម្រាប់អាស៊ាន មជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការទប់ស្កាត់គ្រឿងញៀនអាស៊ាន។ (ASEAN-NARCO) និងបណ្តាញត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអាស៊ាន (ADMN)។

*ទី៦៖ ASOD ជាក្របខ័ណ្ឌដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមគ្រឿងញៀនរួមគ្នានៅក្នុងតំបន់៕