(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោយមួយថ្ងៃ ដែលតុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ បានសម្រេចឲ្យហ្វីលីពីន ឈ្នះក្តីលើចិនជុំវិញជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ សហរដ្ឋអាមេរិក បានហៅការសម្រេចបែបនេះថាជារឿងសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយ សន្តិភាពចំពោះជម្លោះកន្លងមកនេះ ហើយអាមេរិកបានហៅវាថាជាកិច្ចចាប់ផ្តើមដ៏ល្អ និងច្បាស់លាស់ផងដែរ។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលបានចេញនៅមុននេះបន្តិច នារសៀលថ្ងៃពុធ ទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។
សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ ហើយវាត្រូវបានចាត់ទុក ជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដែនដី និងនាវាចរ ប្រកបដោយសន្តិភាពនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អាមេរិកបានលើកឡើងថា យើងជាប្រទេសនៅក្នុងអនុសញ្ញាស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ ដូច្នេះភាគីនានាយល់ព្រមក្នុងការ ចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាដោយកំហិត ដូចមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើនេះ អាមេរិកបានហៅសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការឡាអេថា «ជាសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ និងមានការឯកភាពជារួម» ទាំងភាគីចិន និងហ្វីលីពីន។ សហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្តែងក្តីសង្ឃឹមខ្ពស់ និងរំពឹងជានិច្ចថាភាគីទាំងពីរ នឹងបំពេញទៅតាមកតព្វកិច្ចរៀងៗខ្លួនយ៉ាងប្រសើរបំផុត។ អាមេរិកក៏បានអំពាវនាវផងដែរឲ្យគ្រប់គ្នា ចៀសវាការថ្លែងឬសកម្មភាពបង្កហេតុណាមួយនៅអំឡុងពេល អនុវត្តន៍តាម សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនោះ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាសេចក្ដីប្រកាសគាំទ្ររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក៖
U.S. DEPARTMENT OF STATE
Office of the Spokesperson
For Immediate Release
STATEMENT BY JOHN KIRBY, SPOKESPERSON
July 12, 2016
Decision in the Philippines-China Arbitration
The decision today by the Tribunal in the Philippines-China arbitration is an important contribution to the shared goal of a peaceful resolution to disputes in the South China Sea. We are still studying the decision and have no comment on the merits of the case, but some important principles have been clear from the beginning of this case and are worth restating.
The United States strongly supports the rule of law. We support efforts to resolve territorial and maritime disputes in the South China Sea peacefully, including through arbitration.
When joining the Law of the Sea Convention, parties agree to the Convention’s compulsory dispute settlement process to resolve disputes. In today’s decision and in its decision from October of last year, the Tribunal unanimously found that the Philippines was acting within its rights under the Convention in initiating this arbitration.
As provided in the Convention, the Tribunal’s decision is final and legally binding on both China and the Philippines. The United States expresses its hope and expectation that both parties will comply with their obligations.
In the aftermath of this important decision, we urge all claimants to avoid provocative statements or actions. This decision can and should serve as a new opportunity to renew efforts to address maritime disputes peacefully.
We encourage claimants to clarify their maritime claims in accordance with international law — as reflected in the Law of the Sea Convention — and to work together to manage and resolve their disputes. Such steps could provide the basis for further discussions aimed at narrowing the geographic scope of their maritime disputes, setting standards for behavior in disputed areas, and ultimately resolving their underlying disputes free from coercion or the use or threat of force.
