(ភ្នំពេញ)៖ គីង្គក់លក់ថ្នាំស្រែង! ពិតជាមិនគួរឱ្យជឿថាសមាគមគ្រូ បង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យដឹកនាំដោយ រ៉ុង ឈុន និង អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ដែលតែងតែទាមទារឱ្យមានតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាពក្នុងសង្គម តែបែរជាខ្លួនឯងមិនបានបំពេញភារកិច្ចផ្តល់នូវរបាយការណ៍បូកសរុប សកម្មភាពការងារ និងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្របតាមច្បាប់។

ការតព្វកិច្ចនេះមានចែងយ៉ាងច្បាស់ក្នុងច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលនៅជាធរមានសម្រាប់ការអនុវត្ត។ ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ បានរំឭកសាជាថ្មីដល់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ត្រូវជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ អំពីព័ត៌មានរាល់គណនី ដែលត្រូវបើកសម្រាប់កិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួននៅធនាគារ និងផ្តល់នូវរបាយការណ៍បូកសរុបសកម្មភាពការងារ និងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ២០២២ ជូនមកក្រសួងមហាផ្ទៃឱ្យបានមុនដំណាច់ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ជាកំណត់។
ក្នុងករណីសមាគមមិនអនុវត្តតាមស្មារតីនៃលិខិតនេះ ក្រសួងមហាផ្ទៃនឹងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ជាធរមាន។ វិធានការដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ដែលមិន ត្រូវបកស្រាយថាជាការគាបសង្កត់និងរឹតត្បិតទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពសមាគមនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលឡើយ ប៉ុន្តែវាជាការពង្រឹងលើការអនុវត្តច្បាប់ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ក៏ដូចជាការឆ្លើយតបនឹងការចង់បានរបស់សង្គមស៊ីវិលផងដែរ។ ឥឡូវនេះ ជាពេលវេលាដែលសង្គមស៊ីវិលត្រូវបង្ហាញភាពស្អាតស្អំ និង ភាពបរិសុទ្ធមិនលាក់គំនួចអាក្រក់ ឬរបៀបវារៈនយោបាយរបស់ខ្លួនហើយដោយគ្រាន់តែអនុវត្តតាមច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវតែប៉ុណ្ណោះ។

តើសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យមានភាពក្លាហានគ្រប់គ្រាន់ទេ ក្នុងការជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរអំពីព័ត៌មានរាល់គណនី ដែលត្រូវបើកសម្រាប់កិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួននៅធនាគារ និងផ្តល់នូវរបាយការណ៍បូកសរុបសកម្មភាពការងារ និងរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ដើម្បីជាគំរូល្អដល់សមាគមនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតឱ្យបំពេញ កាតព្វកិច្ចទាំងនេះ និងកុំបន្តរកលេសគេចវេសពីកាតព្វកិច្ចនេះ ទៀត និងក៏ដើម្បីចូលរួមអនុវត្តយន្តការប្រឆាំងការសម្អាតប្រាក់ និងហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម និងហិរញ្ញប្បទានដែលនាំឱ្យរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យផងដែរ ដែលកម្ពុជាបានរៀបចំយន្តការនិងប្រព័ន្ធការងារមួយអចិន្ត្រៃយ៍ប្រឆាំងនឹងការសម្អាតប្រាក់នេះ។
តាមពិតអ្វីដែលក្រសួងមហាផ្ទៃស្នើដល់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យនេះគឺដើម្បីផ្តល់ឱកាសដល់សមាគមនេះបង្ហាញគំរូល្អដល់សមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដទៃទៀតដែលបានគេចវេសដូចគ្នាមិនផ្តល់របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុនិងរបាយការណ៍សកម្មភាពប្រចាំឆ្នាំ ហើយក៏ដើម្បីពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានល្អដែលប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ប្រាថ្នាដែរ។ កន្លងទៅនេះ សមាគមនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានគេច វេសមិនបំពេញកាតព្វកិច្ចនេះជាពិសេសក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលទទួលថវិកាជំនួយធ្វើការផ្នែកតស៊ូមតិ ធ្វើការងារលើសិទ្ធិមនុស្សសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ផ្នែកសាសនា ក្រោមហេតុផលថាមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ និងគ្មានធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់ដលម្បីបមពេញការងារនេះ។

តែអ្វីដែលគេឆ្ងល់ថាតើពេលសរសេរគម្រោងដើម្បីសុំលុយបរទេសមកធ្វើសកម្មភាព មានបានត្អុញត្អែរថាខ្វះមនុស្ស និងលទ្ធភាពធ្វើគម្រោងទេ? គ្មានឡើយ ហើយពេលបានថវិកាគម្រោងពីប្រភពណាក៏មិនថែមទាំងប្រកាសឱ្យដឹង និងយកលុយទៅចាយវាយអ្វីក៏មិនឱ្យដឹងផង ព្រោះខ្លាចគេដឹងថាយកថវិកានោះទៅប្រើប្រាស់ធ្វើសកម្មភាពផ្ទុយពីច្បាប់និងលក្ខន្តិកៈរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋខ្មែរ តាមរយៈក្រសួងមហាផ្ទៃមានសិទ្ធិដឹងថាតើសមាគមនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះយកប្រាក់ជំនួយបរទេសដែលផ្តល់ឱ្យដល់ប្រជាជាតិខ្មែរយកទៅធ្វើអ្វីឱ្យពិតប្រាកដ? យកទៅបម្រើ ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ឬយកទៅបម្រើនយោបាយបក្សរបស់ខ្លួន និងធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល បំផ្លាញសុខសន្តិភាពដែលផ្ទុយពីលក្ខន្តិកៈរបស់សមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលកំណត់លក្ខខណ្ឌថាមិនធ្វើសកម្មភាពនយោបាយណាមួយ។

ហេតុអ្វីបានជា ពួកគេព្យាយាមមិនផ្តល់របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុនិងរបាយការណ៍សកម្មភាពប្រចាំឆ្នាំជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ តែបែរជាខិតខំខ្នះខ្នែងផ្តល់ របាយការណ៍ដល់ម្ចាស់ជំនួយរបស់ខ្លួនទាំងការចំណាយនិងទាំងសកម្មភាពសម្រេចបាន? វាពិតជាមិនចម្លែកទេ នោះមកពីពួកគេមានការលាក់បាំងអ្វីមួយ ឬធ្វើសកម្មភាពមិនស្មោះត្រង់ ឬមានរបៀបវារៈនយោបាយនៅពីក្រោយការទទួលប្រាក់ជំនួយទាំងនោះ ទើបពួកគេតែងតែរកលេស មិនផ្តល់របាយការណ៍តាមការកំណត់របស់ច្បាប់ ខណៈអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនគ្រាន់តែជាឡប់ឡែ សម្រាប់ក្រុមសកម្មជននៃបក្សនយោបាយធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល បង្កើនប្រជាប្រិយភាពឱ្យបក្សរបស់ខ្លួន និងទទួលលុយពីបរទេសដើម្បីធ្វើសកម្មភាពនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។

សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យដឹកនាំ ដោយ រ៉ុង ឈុន និងអ៊ុក ឆាយ៉ាវី ត្រូវបានលរដ្ឋខ្មែរដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ជាឡប់ឡែបិទបាំងក្រុមអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងធ្វើសកម្មភាពបម្រើឱ្យគណបក្សនយោបាយ និងខុសពីលក្ខខន្តិកៈតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ រ៉ុង ឈុន ដែលជាទីប្រឹក្សានៃសមាគមគ្រូបង្រៀន កម្ពុជាឯករាជ្យបានប្រកាសជាចំហរគាំទ្រគណបក្សភ្លើងទៀន និងពីមុនគាំទ្រនយោបាយអតីតខ្មោចបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាអង្គការចាត់តាឱងនយោបាយបដិវត្តន៍ពណ៌។
សកម្មភាពដែលសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យធ្វើគឺគ្រាន់តែយកស្លាកអង្គការសង្គមស៊ីវិលមកបិទបាំងប៉ុណ្ណោះ តែធាតុពិត ពួកគេកំពុងតែយកលុយជំនួយបរទេសមកធ្វើសកម្មភាព នយោ បាយបម្រើឱ្យរបៀបវារៈនយោបាយបរទេស និងក្រុមប្រឆាំង។ ពួកគេចញលចិត្តបំពានច្បាប់ និងធ្វើជាជនរងគ្រោះតូបនីយកម្ម។

តាមរយៈលិខិតរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានជម្រាបជូនទៅប្រធានសមាគមគ្រូបងៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ស្តីពីករណីការធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់របស់សមាគមនេះដោយធ្វើការដើរហែរក្បួនពីទីលានប្រជាធិបតេយ្យ មកសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញយ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ។

ក្រសួងមហាផ្ទៃបានពិនិត្យឃើញថា សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានដឹកនាំក្រុមបាតុករធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់លើទ្រូងផ្លូវសាធារណៈក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងបានធ្វើការដង្ហែរក្បួនដោយថ្មើរជើង ដើម្បីទៅដាក់ញត្តិនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ និងខុទ្ទកាល័យសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលជាសកម្មភាពបំពាននឹងស្មារតី នៃកិច្ចប្រជុំជាមួយរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ដូចបញ្ជាក់ក្នុងកំណត់ហេតុកិច្ចប្រជុំ ចុះថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ និងកំណត់ហេតុកិច្ចប្រជុំ ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។

ក្រសួងមហាផ្ទៃ សូមធ្វើការរំលឹកដល់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ត្រូវធ្វើសកម្មភាពឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការកំណត់ក្នុងលក្ខន្តិកៈ ដែលបានតម្កល់ទុកនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ព្រមទាំងបទប្បញ្ញត្តិ នៃច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានាជាធរមានផងដែរ។

កម្ពុជាត្រូវបានគេប្រសិទ្ធនាមថាជា«ឋានសួគ៌នៃអង្គការសង្គមស៊ីវិល»។ គិតត្រឹមខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ មានសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកតម្កល់សំណុំឯកសារ និងចុះបញ្ជីសរុបចំនួន ៦១០៩ ក្នុងនោះសមាគមចំនួន ២៦២៣ និងអង្គការចំនួន ៣៤៨៦។ ក្រោយច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការចេញនៅឆ្នាំ២០១៥ រហូតមកដល់ខែមករានេះ ទិន្នន័យបានបង្ហាញថាមានសមាគមនិងអង្គការសរុប ១៥៥៦ ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ បន្ថែមពីនេះចំអង្គការបរទេសជាង ៣០០ ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។
កន្លងទៅសមាគមនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានប្រព្រឹត្តខុសពីលក្ខន្តិកៈរបស់ខ្លួន និងបង្កើតអំពើពុករលួយក្នុងការប្រើប្រាស់ថវិកាជំនួយ ព្រមទាំងបង្កើតបក្ខពួក និងប្រើប្រាស់ជំនួយបរទេសដើម្បីប្រឆាំងនឹងកម្ពុជា។ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្អាតស្អំ និងការប្រើប្រាស់ជំនួយបរទេសស្របតាមលក្ខន្តិកៈរបស់ខ្លួន សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ជាពិសេស រ៉ុង ឈុន ត្រូវមានភាពក្លាហាន បង្ហាញតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាពលើសកម្មភាពនិងហិរញ្ញវត្ថុដែលខ្លួនបានទទួលនិងប្រើប្រាស់។

បើកំសាកញីមិនហ៊ាន អនុវត្តច្បាប់និងមិនផ្តល់គណនីធនគារ របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងសកម្មភាាបប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនជូនក្រសួងមហាផ្ទៃទេ សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យរបស់ រ៉ុង ឈុន គ្រាន់តែជា ជម្រកលាក់ខ្លួននៃសកម្មភាពជននយោបាយ ដែលទទួលលុយជំនួញបរទេសធ្វើសកម្មភាពវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្វីដែលថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសមាគមនេះធ្វើកន្លងមក រហូតមកដល់ពេលនេះនិងបន្តទៅមុខ គឺជាការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបម្រើឱ្យគណបក្សនយោបាយ ជ្រកក្រោមស្លាកសង្គមស៊ីវិល ដែលនេះគឺផ្ទុយនឹងច្បាប់ទាំងស្រុង។ សង្ឃឹមថា រ៉ុង ឈុន នឹងមានភាពក្លាហានសមល្មមដើម្បីបឱពេញកាតព្វកិច្ចតាមច្បាប់ជាធរមាន បើពុំនោះទេ រ៉ុង ឈុន និងគូកន គ្រាន់តែជាពពួកគីង្គក់លក់ថ្នាំស្រែងប៉ុណ្ណោះ៕

ដោយ៖ ចៅចាក់ស្មុក
រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣