(ភ្នំពេញ)៖ ទេសរដ្ឋមន្តី អៀង មូលី ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា ទិន្នន័យពីអង្គការសហប្រជាជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍របស់ពិភពលោក (UNAIDS) បានបង្ហាញថា

ការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ជាសាកល ក្នុងរយៈពេលជាងពីរឆ្នាំចុងក្រោយនៃបរិបទកូវីដ-១៩ រួមនឹងវិបត្តិសកលលោកផ្សេងទៀត ដូចជាសង្គ្រាមរុស្សី-អ៊ុយក្រែន បានធ្វើឲ្យវឌ្ឍនភាពនៃការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍បន្តធ្លាក់ចុះ ហើយមនុស្សរាប់លាននាក់ត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យ ធ្វើឲ្យការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់។

ការថ្លែងរបស់ទេសរដ្ឋមន្តី អៀង មូលី ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ បានធ្វើឡើងក្នុងឱកាសដែលលោកអញ្ជើញចូលរួមជាអធិបតីភាព ក្នុងពិធីប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ឆ្នាំ២០២២ និងពិធីបុណ្យខ្សែបូ (Rbbons Festival) កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ នៅបរិវេណ Frlends Future Factory រៀបចំដោយអង្គការ FHI 360។ ក្នុងឱកាសនោះដែរ ក៏មានការអញ្ជើញចូលរួមជាកិត្តិយស ពីសំណាក់លោក W. Patrick Murphy អគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅក្រកម្ពុជា ព្រមទាំងភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើននាក់។

ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍រូបនេះ បានថ្លែងបនុ្តថា ប្រធានបទ «ធ្វើឲ្យមានសមភាព» ជាការអំពាវនាវឲ្យយើងគ្រប់គ្នា​ចូលរួម​ដោះស្រាយ​វិសមភាព ​ដែលកំពុងរារាំងវឌ្ឍនភាពក្នុងការបញ្ចប់ជំងឺអេដស៍។ ជាពិសេស គឺការបង្កើនភាពអាចរកបាន គុណភាព និងភាពស័ក្តិសមនៃសេវាកម្ម សម្រាប់ការព្យាបាល ការធ្វើតេស្ត និងបង្ការមេរោគអេដស៍ ដើម្បី​ឲ្យគ្រប់គ្នាទទួលបានសេវាកម្មត្រឹមត្រូវ និងល្អប្រសើរ។ យើងអាចបញ្ចប់ជំងឺ​អេដស៍ ប្រសិនបើយើងបញ្ចប់វិសមភាពដែលកំពុងបន្តកើតមាន។ ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍នាពេលនេះ មានគោលបំណង «ឲ្យយើងទាំងអស់គ្នា ចូលរួមក្នុងការចែករំលែកសារ និងផ្តល់ឲ្យយើងទទួលបាន​នូវអត្ថប្រយោជន៍​ ​នៅពេលយើងរួមគ្នាដោះស្រាយវិសមភាព»។

លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា ទិន្នន័យពីអង្គការសហប្រជាជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍របស់ពិភពលោក (UNAIDS) បានបង្ហាញថា ការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ជាសាកល ក្នុងរយៈពេលជាងពីរឆ្នាំចុងក្រោយនៃបរិបទ កូវីដ-១៩ រួមនឹងវិបត្តិសកលលោកផ្សេងទៀត ដូចជាសង្គ្រាម រុស្សី-អ៊ុយក្រែន បានធ្វើឲ្យវឌ្ឍនភាពនៃការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ បន្តធ្លាក់ចុះ ហើយមនុស្សរាប់លាននាក់ត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យ។

វិសមភាពសេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ និងផ្លូវច្បាប់ ជាផ្នែកមួយនៃអាទិភាពដែលគួរត្រូវបានដោះស្រាយ ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ក្នុងពេលអនាគត ដោយហេតុថា មានវិសមភាពនឹងអាចធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។ ជាការពិត ការបញ្ចប់ជំងឺអេដស៍អាចសម្រេចទៅបាន លុះត្រាតែយើងរួមគ្នាដោះស្រាយវិសមភាព។ មេដឹកនាំពិភពលោក ត្រូវតែធ្វើសកម្មភាពដោយភាពក្លាហាន និងការទទួលខុសត្រូវ ហើយយើងទាំងអស់គ្នា នៅគ្រប់ទីកន្លែង ត្រូវតែធ្វើឲ្យអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីជួយដោះស្រាយវិសមភាព ដែលសកម្មភាពទាំងនេះនឹងត្រូវបានដឹកនាំដោយស្ថាប័នជាតិ និងដោយសហគមន៍ផងដែរ។

ក្នុងឱកាសនោះ ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅលុបបំបាត់ការឆ្លងរីករាលដាលមេរោគអេដស៍ នៅឆ្នាំ២០២៥ ដោយជោគជ័យ ក្នុងឋានៈជាប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់ ចូលរួមប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មោះមុតជាមួយអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ដូចខាងក្រោម៖

* សូមយុវវ័យទាំងអស់កុំឆាប់ប្រឡូកនឹងការរួមភេទ ហើយត្រូវចាកចេញឲ្យឆ្ងាយពីគ្រឿងញៀន ដែលជាកត្តាប្រឈមខ្ពស់នឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍។
* សូមស្រ្តីមានផ្ទៃពោះទាំងអស់ ទៅទទួលយកការធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ ហើយបើមានតេស្តវិជ្ជមាន ត្រូវប្រញាប់ស្វែងរកសេវាបង្ការការចម្លងមេរោគអេដស៍ ពីម្តាយទៅកូនឲ្យបានឆាប់រហ័ស នៅតាមមណ្ឌលសុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋនានា នៅទូទាំងប្រទេស។
* បន្តចូលរួមបង្ការការចម្លងមេរោគអេដស៍ តាមរយៈការធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ តាមគ្រប់វិធីសាស្ត្រ រួមមានការធ្វើតេស្តមេរោគអេដស៍ដោយខ្លួនឯង (HIVST) ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យ (Condom) ការប្រើប្រាស់សេវាឱសថបង្ការទុកជាមុន (PrEP) និងឱសថបង្ការក្រោយប្រព្រឹត្តិប្រឈម (PEP)។
* សូមអ្នកដែលមានការប្រព្រឹត្តប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ ត្រូវប្រញាប់ស្វែងរកការធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ ឲ្យបានឆាប់រហ័សនៅតាមមណ្ឌលសុខភាព មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ឬបណ្តាញអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីឈានទៅទទួលបានសេវាថែទាំព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។
* សូមចាត់ទុកអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ជាជនរងគ្រោះដែលត្រូវចូលរួមលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើង និងមាក់ងាយដល់ពួកគាត់ និងត្រូវផ្តល់ការគាំទ្រគ្រប់លទ្ធភាព៕