(ព្រុចសែល, បែលហ្ស៉ិក)៖ ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ក្នុងនាមជាប្រេសិតពិសេសនៃប្រធានអាស៊ាន ស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា បានធ្វើបទឧទ្ទេសនាមជូនគណៈកម្មាធិការនយោបាយ និងសន្តិសុខនៃសហភាពអឺរ៉ុប ស្តីពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុច (5PC) នៅក្នុងសម័យប្រជុំបិទទ្វារ ដែលដឹកនាំដោយ លោកស្រីឯកអគ្គរដ្ឋទូត ដែលហ្វីន ផ្រង់ (Delphine Pronk) ប្រធានគណៈកម្មាធិការនយោបាយ និងសន្តិសុខ (PSC) ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងឯកអគ្គរាជ/រដ្ឋទូត មកពីប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប។

នៅក្នុងសម័យប្រជុំបិទទ្វារនោះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានចែករំលែកបច្ចុប្បន្នភាពថ្មីៗស្តីពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសការងារទាំងឡាយរបស់ប្រេសិតពិសេស ក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ា ស្តារសន្តិភាព និងការវិលទៅកាន់មាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យវិញ។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បានរំលឹកឡើងវិញអំពីសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង 5PC ដែលសំដៅជំរុញនូវវត្ថុបំណងធំៗ៣ គឺ៖ (១) ការបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងបទឈប់បាញ់, (២) ការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ជូនដល់អ្នកដែលមានតម្រូវការបំផុត និង (៣) ការបង្កើតបរិយាកាសមួយដែលអំណោយផលសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមដំណើរការកិច្ចសន្ទនារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានរំលឹកឡើងវិញអំពីទស្សនកិច្ចរបស់ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ទៅកាន់ទីក្រុងណៃពីដោ និងជំនួបជាច្រើនជាមួយសមភាគីមេដឹកនាំអាស៊ាន និងមេដឹកនាំពិភពលោកផ្សេងៗទៀត ដែលបានបើកផ្លូវឱ្យប្រេសិតពិសេស បានបំពេញកាតព្វកិច្ចដូចមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង 5PC។

លោកប្រេសិតពិសេស ក៏បានជម្រាបជូនសម័យកិច្ចប្រជុំនេះថា លោកបានធ្វើទស្សនកិច្ចចំនួនពីរលើកទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីជួបជាមួយតំណាងជាន់ខ្ពស់នានា នៃក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋ (SAC) អង្គការប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិចចំនួន៧ គណបក្សនយោបាយចំនួន៨ និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត រួមមានទីភ្នាក់ងារឯកទេសអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការបញ្ឈប់អំពើហិង្សា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានរំលេចថា កម្ពុជាបានអំពាវនាវយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេស SAC ឱ្យមានការអត់ធ្មត់ជាទីបំផុត ជៀសវាងការឆ្លើយតបមិនសមាមាត្រ និងបញ្ឈប់ការវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលទាំងឡាយ។

ខណៈដែលកំពុងមានការថ្កោលទោសអំពើហិង្សាដ៏ខ្លាំងក្លាបំផុតនោះ លោកប្រេសិតពិសេសក៏បានទទូចឲ្យក្រុមប្រដាប់អាវុធនានានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ចាប់ផ្តើមការចរចាគ្នាលើបទឈប់បាញ់ឲ្យបានឆាប់ដោយមិនបង្អង់។

លោកប្រេសិតពិសេសបានកត់សម្គាល់ថា ការចាប់ផ្តើមដំណើរការកិច្ចសន្ទនាមួយ គឺជាកិច្ចការដ៏លំបាកបំផុត ដោយសារភាពខុសគ្នានានារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធនៅមីយ៉ាន់ម៉ា គឺឆ្ងាយពីគ្នាដូចមហាសមុទ្រ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានចែករំលែកជូនសម័យប្រជុំថា ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចការងារលើកទី២ លោកប្រេសិតពិសេស បានចូលរួមចំណែកជួយបើកទ្វារបន្តិចសម្រាប់ដំណើរការកិច្ចសន្ទនា ហើយបានសម្តែងក្តីសង្ឃឹមថា ភាគីជម្លោះនានានឹងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ ពីការអភិវឌ្ឍវិជ្ជមាននេះ ដើម្បីធ្វើការឆ្ពោះទៅរកដំណើរការសន្ទនាប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន។

ជាងនេះទៅទៀត លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារសំខាន់នៃការកសាងទំនុកចិត្ត និងការជឿជាក់ ដែលជាកត្តាជំនួយឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធនានានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ធ្វើការផ្សះផ្សាភាពខុសគ្នារបស់ពួកគេ និងធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមកដោយសេចក្តីស្មោះត្រង់។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានចែករំលែកជូនសម័យប្រជុំថា កម្ពុជាសម្រេចបាននូវវឌ្ឍនភាពជាក់លាក់ និងលេចធ្លោ ស្តីពីការងារមនុស្សធម៌ តាមរយៈការរៀបចំកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់នៅដើមខែឧសភា ដែលនាំឱ្យមានការអនុម័តនូវក្របខ័ណ្ឌសំខាន់ៗចំនួនពីរ រួមមាន (១) ក្របខណ្ឌរៀបចំការដឹកជញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌អាស៊ាន និង (២) ក្របខណ្ឌចាក់វ៉ាក់សាំងរួមគ្នារវាងក្រសួងសុខាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា និងដៃគូ។

លើសពីនេះ លោកប្រេសិតពិសេសក៏បានជួយដោះស្រាយការប្រឈមផ្នែកប្រតិបត្តិការ និងសម្របសម្រួលការងារមជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលអាស៊ានសម្រាប់ជំនួយមនុស្សធម៌ស្តីពីការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ (AHA Centre) និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត។ ជាការសំខាន់ផងដែរ កម្ពុជាមិនត្រឹមតែបានផ្តល់គ្រឿងបរិក្ខារវេជ្ជសាស្រ្ត និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ តាមរយៈទ្វេភាគី ដល់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានកៀរគរតាមរយៈយន្តការអាស៊ាន នូវជំនួយមនុស្សធម៌ជាច្រើន រួមទាំងវ៉ាក់សាំងចំនួន ៣លានដូសផងដែរ។

ដោយមើលឃើញពីស្ថានការណ៍នៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលនៅតែបន្តមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ និងអស្ថិរភាពនោះ មេដឹកនាំបានអនុម័តឯកសារស្តីពី «ការពិនិត្យ និងសេចក្តីសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានស្តីពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ចំណុច» នៅក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤១ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលរួមមាន ១៥ចំណុច ដើម្បីកំណត់ទិសដៅអនាគតនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួម របស់អាស៊ានក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ា។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ចំណុចទាំង១៥ នៃឯកសារនេះ គឺពុំមែនយកមកជំនួស 5PC នោះទេ ប៉ុន្តែដើម្បីបំពេញបន្ថែម និងសម្របសម្រួលដល់កាអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង 5PC ឲ្យបានឆាប់។

លោកប្រេសិតពិសេស បានគូសបញ្ជាក់ថា ការដោះលែងអ្នកទោស ដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ដែលមានចំនួនប្រមាណ ៦,០០០នាក់ រួមទាំងមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់ NLD សកម្មជនប្រឆាំងសំខាន់ៗ អ្នកកាសែត និងជនជាតិអូស្ត្រាលី អង់គ្លេស ជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាកាយវិការវិជ្ជមានមួយក្នុងទិសដៅត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសមួយដែលអំណោយផលសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមដំណើរការសន្ទនា ក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅមីយ៉ាន់ម៉ា។

លោកប្រេសិតពិសេស ក៏បានបង្ហាញនូវក្តីសង្ឃឹមថា នឹងមានការដោះលែងអ្នកទោសបន្ថែមទៀតនាពេលអនាគត ដើម្បីផ្តល់ឱកាសដល់សន្តិភាពនិងការផ្សះផ្សាជាតិ។

សហភាពអឺរ៉ុបបានកោតសរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា និងការងាររបស់ប្រេសិតពិសេស ក្នុងការជំរុញកិច្ចព្រមព្រៀង 5PC និងបានបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មោះមុតរបស់ខ្លួន ក្នុងការគាំទ្រមជ្ឍិមភាពអាស៊ាន និងតួនាទីដឹកនាំរបស់អាស៊ាន ក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យវិលទៅកាន់មាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យវិញ ឱ្យបានឆាប់បំផុត។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន បានសម្តែងនូវសេចក្តីដឹងគុណចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការរួមចំណែកដ៏សប្បុរសដល់អាស៊ាន ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏សំខាន់នេះ ជាពិសេសក្នុងផ្នែកជំនួយមនុស្សធម៌នៅមីយ៉ាន់ម៉ា៕