(ភ្នំពេញ)៖ បច្ចុប្បន្នមហាអំណាចធំៗពីរ គឺអាមេរិក និងចិន កំពុងប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ដើម្បីដណ្ដើមយកប្រជាប្រិយភាពពីពិភពលោក ក៏ដូចជាក្ដោបក្ដាប់នូវសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ តាមរយៈការគៀងគរឲ្យប្រទេសផ្សេងៗគាំទ្រខ្លួន ជាមួយនឹងការដោះដូរនូវផលប្រយោជន៍អ្វីមួយ សម្រាប់ប្រទេសទាំងអស់នោះត្រឡប់ទៅវិញ។

សម្រាប់កម្ពុជាកំពុងត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្លាយជាកូនក្រមុំមួយដែលជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ចិន និងអាមេរិក ដោយមហាអំណាចទាំងពីរ ប្រើប្រាស់នូវមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដើម្បីទាក់ទាញកូនក្រមុំមួយនេះ។ ប៉ុន្ដែគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានយកប្រទេសណាមួយធ្វើជាសត្រូវនោះទេ គឺតែងតែចង់ចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់។

រហូតមកដល់ពេលនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-ចិន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្លាយជាទំនាក់ទំនងមួយដែលចាក់ទឹកមិនលិចនោះឡើយ ខណៈទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-អាមេរិក ហាក់មិនសូវល្អដូចទំនាក់ទំនងជាមួយចិននោះទេ។ ហេតុដែលគេមើលឃើញបែបនេះ គឺដោយសារអាមេរិក តែងតែដាក់សម្ពាធមកកម្ពុជា នៅពេលផ្ដល់ជំនួយ និងផ្តោតសំខាន់លើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព ផ្ទុយពីប្រទេសចិនដែលផ្ដល់ជំនួយច្រើនតែមិនគិតលក្ខខណ្ឌ។

តាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាតុមូលដែលរៀបចំឡើយដោយ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១នេះ អ្នកជំនាញភូមិសាស្ដ្រនយោបាយអន្ដរជាតិចំនួន៥នាក់ បានចែករំលែកបទពិសោធន៍ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យកម្ពុជា អាចគេចផុតពីឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាច ប៉ុន្ដែអាចរក្សាបាននូវផលប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសជាតិមួយនេះ។

លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ អគ្គនាយកគ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ផ្នែកខេមរភាសា និងជាអ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រអន្តរជាតិ បានលើកឡើងថា កម្ពុជាត្រូវសម្លឹងមើលទីណាដែលមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិ។ លោកថា បើកម្ពុជា រុញច្រានចិន លោកអត់យល់ស្រប ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះបើអត់មានប្រទេសចិន ការអភិវឌ្ឍកម្ពុជានៅបរទេសគោនៅឡើយទេ។

បើតាមលោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស័រ តាន់, ចិនជាអ្នកដាក់អ្នកវិនិយោគទីមួយនៅកម្ពុជា, ចិនជាអ្នកជួយជំនួយអភិវឌ្ឍន៍អត់សំណងលេខមួយ, ចិនជាប្រទេសឲ្យកម្ពុជា ខ្ចីលុយច្រើនជាងគេ ហើយចិនជាអ្នកជួយកម្ពុជា ផលិតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ តើយើងត្រូវរុញច្រានចោល ឬយ៉ាងណា? លោកបន្ថែមថា ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជារឿងមួយ រឿងអនុវត្តនយោបាយជាអព្យាក្រឹត្យនិយមជារឿងមួយផ្សេង។

លោកយល់ឃើញថា ស័ករាជនេះ មិនមែនជាស័ករាជសង្គ្រាមត្រជាក់នោះទេ ហើយមនោគមវិជ្ជាអត់ធំដូចកាលពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់នោះទេ ព្រោះស័ករាជនេះ គឺជាស័ករាជសេដ្ឋកិច្ច ម្ល៉េះហើយដើម្បីពង្រឹងអព្យាក្រឹត្យភាពកម្ពុជា ដំបូងបំផុតត្រូវអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសឲ្យរឹងមាំសិន។

ដោយឡែកលោក មាស នី អ្នកវិភាគ និងតាមដានការអភិវឌ្ឍសង្គម បានអះអាងថា ការបោះទំនុកចិត្តទៅលើមហាអំណាចណាមួយ គឺសុទ្ធតែគ្រោះថ្នាក់ទាំងអស់ ព្រោះមហាអំណាចធ្វើអ្វីមួយក៏ដោយ ដើម្បីតែផលប្រយោជន៍របស់គេប៉ុណ្ណោះ។ សម្រាប់កម្ពុជា គឺអាស្រ័យទៅលើសមត្ថភាពកម្ពុជាខ្លួនឯង ក្នុងការប្រឈម និងធ្វើការជាមួយមហាអំណាចទាំងអស់នោះ។

សម្រាប់លោក ពុយ គា អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានជប៉ុនក្យូដូ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា យល់ឃើញថា មកទល់ពេលនេះក្រសែភ្នែក សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ឬអឺរ៉ុប មើលមកកម្ពុជាហាក់មានទំនោរទៅខាងចិន ហើយកម្ពុជាខ្លួនឯង បានបង្ហាញត្រឡប់ទៅវិញថា កម្ពុជាព្យាយាមចាប់សហរដ្ឋអាមេរិកដែរ ប៉ុន្ដែអាមេរិកមិនព្រមទទួលយកនូវអ្វីដែលកម្ពុជាបានព្យាយាម។

លោក ពុយ គា ដែលមានបទពិសោធន៍ខាងភូមិសាស្ដ្រនយោបាយ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា សម្រាប់ការគេចផុតពីឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចនោះ គឺអាស្រ័យទៅលើធនធានមនុស្ស និងចរន្ដនយោបាយក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោកផងដែរ។

ជាមួយគ្នានេះ លោក ប៉ែន បូណា ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា និងជានិពន្ធនាយកទូរទស្សន៍ PNN បានចោទជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានកម្ពុជា និងអាមេរិក មិនដែលក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តចាក់ទឹកមិនលិច? លោក ប៉ែន បូណា បានអះអាងថា បើកម្ពុជាជាប្រទេសតូច មិនមានផលប្រយោជន៍របស់អាមេរិកទេ អាមេរិកមិនដែលសូវមើលឃើញនោះទេ ពោលគឺគ្មានផលប្រយោជន៍ គ្មានទំនាក់ទំនងល្អ ប៉ុន្ដែបើមានជំនួយបន្ដិចបន្ទួច គឺភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌ ហើយលក្ខខណ្ឌនោះ គ្មានអ្វីក្រៅពីសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។

ដោយឡែកសម្រាប់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងចិន លោកគូសបញ្ជាក់ថា មានទំនាក់ទំនងល្អទៅៗ ដោយសារចិនបោះផលប្រយោជន៍ច្រើន ហើយមានប្រទេសជាច្រើនទៀត ដែលល្អជាមួយចិន ព្រោះចិនផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ច្រើន មិនខុសពីកម្ពុជានោះទេ។

ប៉ុន្ដែអ្វីដែលជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់លោក លោកទទូចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា គួរបញ្ឈប់ការគិតលម្អៀងទៅលើប្រទេសណាមួយ និងចោទប្រកាន់មកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា កាន់ជើងទៅខាងអាមេរិក ឬក៏ខាងប្រទេសចិននោះ ពីព្រោះថានេះជារឿងឥតប្រយោជន៍។ អ្វីដែលសំខាន់នោះ ថាតើប្រទេសមួយណា ដែលបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ជូនមកកម្ពុជា បានច្រើនជាង ក្នុងអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យជូនទៅដល់ប្រជាជនកម្ពុជា។

សម្រាប់លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា កម្ពុជាប្រៀបបានដូចជាកូនក្រមុំ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រើប្រាស់គោលនយោបាយចម្រុះពណ៌ ប្រទេសណាក៏ត្រូវដែរឲ្យតែមានផលប្រយោជន៍ ព្រោះប្រទេសទាំងសុទ្ធតែត្រូវការផលប្រយោជន៍ ដើម្បីការអភិវឌ្ឍប្រទេស។

លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អ្វីដែលដើម្បីឲ្យកម្ពុជារៀបចំខ្លួន គឺត្រូវពង្រឹងធនធានមនុស្ស, ត្រូវភាពរឹងមាំខាងនយោបាយ ដែលកន្លងមករាជរដ្ឋាភិបាលដើរត្រូវ ក្នុងនយោបាយចម្រុះពណ៌។ បន្ថែមពីនេះ ត្រូវបង្កើនផលិតផលរបស់ខ្លួន ហើយគាំទ្រអ្វីដែលខ្លួនផលិតបាន៕