(អ៊ីរ៉ាក់)៖ ក្រោយទទួលបានជោគជ័យ និងបណ្តេញក្រុម ISIS ចេញពីទីក្រុងម៉ូស៊ុល នៃភាគខាងជើងប្រទេស​អ៊ីរ៉ាក់នោះ ក្រុមជនជាតិឃើដដែលត្រូវបានគេដឹងថា ជាប្រជាជនមានចំនួនភាគច្រើននៅតំបន់នេះ បាន​បង្ហាញ​ក្តីសង្ឃឹមកាន់តែធំឡើង ក្នុងការទាមទារឯករាជ្យពីប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ តាមរយៈការបោះឆ្នោតធ្វើ​ប្រជាមតិ​ប្រកបដោយ​ទឹកចិត្តមុតមាំបំផុត ប៉ុន្តែក្រោយពីទទួលបាន​ស្នើសុំពីសំណាក់​រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ ព្រមទាំងអាមេរិក និងបណ្តាអង្គការអន្តរជាតិធំៗនោះ ប្រធានាធិបតីថ្នាក់តំបន់ឃើដ-អ៊ីរ៉ាក់ ម៉ាសសួដ បាហ្សានី (Massoud Barzani) បានសម្រេចចិត្តថា លោកអាចពន្យាពេល​ការបោះឆ្នោត​ប្រជាមតិ ដែលគ្រោងធ្វើឡើង​នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា​ខាងមុខនេះបាន លុះត្រាណាតែមានការធានាគោរពពាក្យសន្យា ពីសំណាក់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយ សារព័ត៌មានរុស្ស៊ី Sputnik នាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។

ការសម្រេចចិត្តរបស់ លោក Massoud ខាងលើនេះ ក៏ព្រោះតែអន្តរជាតិ​បានធ្វើការ​ស្នើសុំ ឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំឃើដ និងប្រជាជនពួកគេ​យល់ព្រមពន្យាពេលនៃ គំរោងបោះឆ្នោតប្រជាមតិ​នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា នោះដើម្បីរក្សា​តុល្យភាពក្នុងតំបន់ ខណៈដែលប្រទេស​តួកគីកំពុងបង្ហាញជំហរ​ជំទាស់ដាច់ខាត ព្រោះតែគោលជំហរ​ទីក្រុងអង់ការ៉ា តែងតែប្រឆាំងនឹងជនជាតិឃើដកន្លងមក។ ទោះបីជាបែបនេះ កិច្ចចរចានៅតែកំពុងធ្វើឡើងដដែល នៅតំបន់​ធ្លាប់​ជាទីវាល​ធ្វើសង្គ្រាមដ៏ក្តៅគគុកមួយនេះ ហើយការរៀបចំប្រជាមតិ​ទៅថ្ងៃអនាគត (អាចនៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨) នឹងត្រូវអនុវត្តន៍ ប្រសិនបើអន្តរជាតិ ព្រមទទួលតាមសំណើមួយរបស់ឃើដ នោះគឺអន្តរជាតិត្រូវតែទទួលយកលទ្ធផលប្រជាមតិ ដែលត្រូវពន្យាពេលទៅថ្ងៃអនាគតនោះ។

លោក Massoud បានប្រាប់ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតក្នុងតំបន់ Arshaq al-Awsat យ៉ាងដូច្នេះថា «ការធានាទាំងឡាយ គួរតែត្រូុវធ្វើឡើងដោយពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល និងសភាជាតិរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ បន្ថែមពីនេះ ក៏ត្រូវមានធានាពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងអង្គការ​អន្តរជាតិនានា ជាពិសេសនោះគឺ អង្គការសហ​ប្រជាជាតិ និងសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ»។ តំបន់ដែលឃើដ​គ្រប់គ្រងនៅភាគខាងជើងអ៊ីរ៉ាក់នេះ ពិតជាមានសក្កដានុពល​ខ្លាំង​ខាងវិស័យថាមពល ព្រោះជាទីតាំង​ផលិតប្រេង​ធំមួយលើ​ពិភពលោក​ចំនួន ១៦០,០០០បារ៉ែល​ ក្នុងមួយថ្ងៃៗ។

គួរបញ្ជាក់ថា កងកម្លាំងឃើដ​កំពុងគ្រប់គ្រងតំបន់នៅ​ជុំវិញទីក្រុងម៉ូស៊ូល ដែលសម្បូរទៅ​ដោយប្រជាជន​ចំរុះជាតិសាសន៍ និងអ្នកកាន់និកាយខុសៗ​គ្នាជាច្រើន ក្នុងនោះមានដូចជា អារ៉ាប់, តួក, ឃើដ, យ៉ាហ្ស៊ីឌី, គ្រីស្ដ, ស៊ុននី និងស៊ីអ៊ីត​ជាដើម។ ដូច្នេះការធ្វើ​ប្រហែស ឬការប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គង​ណាមួយ អាចនឹងធ្វើឱ្យ​សង្រ្គាមផ្ទុះឡើង។ កាលពីថ្ងៃចន្ទសប្តាហ៍មុន នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីរ៉ាក់ លោក ហេដឺ អាល់ បាឌី (Haider al-Abadi) និងថ្នាក់ដឹកនាំអ៊ីរ៉ាក់​ជាច្រើននាក់ បានធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់ទីក្រុង អ៊ែប្រ៊ីល (Erbil)​ ជារដ្ឋធានី​របស់ឃើដ ស្ថិតនៅ​ភាគខាងជើង នៃប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ហើយប្រធានបទ​សំខាន់នៃកិច្ចសន្ទនា​រវាងភាគីទាំងពីរ នោះគឺគំរោងរៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​ប្រជាមតិប្រកាស​ឯករាជ្យ។

ដោយឡែកនៅ​ក្នុងជំនួបនោះដែរ ថ្នាក់ដឹកនាំ​ជាន់ខ្ពស់ ឃើដ លោក ម៉ាឡា បាខាធា (Mala Bakhtiar) បាននិយាយ​ត្រង់ៗថា អ៊ីរ៉ាក់ បានផ្ដល់​ហិរញ្ញវត្ថុ និងសម្បទាន​នយោបាយ ជាថ្នូរនឹងកិច្ចព្រមព្រៀង​ពន្យាពេលការបោះឆ្នោត​ប្រជាមតិ ក៏ប៉ុន្តែឃើដ​មិនចង់ពន្យាពេល​គំរោងនេះ ដោយគ្មានការ​កំណត់កាលបរិច្ឆេទថ្មីឡើយ។ ចំណែកឯ​អ្នកចរចា​ឃើដ លោក អាប៊ឌុលឡាហ៍ អាល់ ហ្សេឌី (Abdullah al-Zaidi) ក៏បញ្ជាក់កាលពីពេលនោះដែរថា ឃើដ​ចង់បានការធានា​មួយចំពោះបញ្ហានេះ៕