(អាមេរិក)៖ ប្រសិនបើប្រធានាធិបតីតួកគី លោក រេសិប តាយយីព អឺដូហ្គាន់ មិនបានអនុញ្ញាត ឲ្យក្រុមរដ្ឋអ៊ីស្លាម IS ឆ្លងកាត់ប្រទេសតួកគីដើម្បីកែនទ័ព និង ប្រមូលអាវុធព្រមទាំងគ្រាប់បែក ទៅកាន់ប្រទេសស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់ទេ ISIS ក៏មិនធំធាត់ដល់សព្វថ្ងៃដែរ។ កំហុសរបស់ប្រធានាធិបតីលោក អឺដូហ្គាន់ ចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ២០១១ ពេលដែលលោកមើលឃើញឱកាសប្រើប្រាស់ពួក IS ដើម្បីកំចាត់ជនជាតិឃើដនៅក្នុងតំបន់ ដែលជាពួកមកពីគណបក្ស PKK។ លោក អឺដូហ្គាន់ បានអនុញ្ញាតឲ្យទាហាន IS មកពីបរទេស ២៥,០០០នាក់ឆ្លងកាត់ទឹកដីរបស់ខ្លួនទៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ និងស៊ីរី។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ មជ្ឈមណ្ឌលប្រឆាំងភេរវកម្ម នៃសហរដ្ឋអាមេរិកចេញផ្សាយដោយ វ៉ាស៊ីនតោនថែមស៍ នៅថ្ងៃទី០៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧។
ភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតតួកគី និងអាជ្ញាធរបានទទួលបញ្ជាជាពិសេស មិនឲ្យលូកដៃឡើយបើឃើញ ទាហានបរទេសទាំងនេះឆ្លងកាត់តួកគី។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រសិនបើតួកគីមិនបានផ្តល់ជំនួយដល់ក្រុមភេរវកម្មទេ យ៉ាងហោចណាស់ ក៏បានបើកដៃអោយក្រុមអ៊ីស្លាមជីហាត និង IS ទទួលបានសព្វាវុធដែរ។ ជាក់ស្តែងកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ មានឡានដឹកទំនិញធំៗ ៣គ្រឿង ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតជាតិតួកគី ផ្ទុកទៅដោយអាវុធ និងថ្នាំពេទ្យបើកមកឈប់នៅលើវិថី អាដាណា ដើម្បីទំនុកបំរុងពួកភេរវកម្មនៅស៊ីរី។
ភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតរបស់សហភាពអ៊ឺរ៉ុបបានរកឃើញថា មានបណ្តាញទំនាក់ទំនងក្នុងប្រទេសតួកគី តភ្ជាប់ពីប្រទេសតួកគី កាត់ស៊ីរីទៅដល់តំបន់ម៉ូស៊ូល។ បើតាមសំដីផ្ទាល់របស់អតីតមេបញ្ជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម ប្រចាំនៅប្រទេសតួកគី បានឲ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០១៣ មន្ទីរពេទ្យនៅតួកគីបើកទ្វារទទួលទាហាន IS ដែលមានរបួសទៀតផង។ ការបែកធ្លាយសាររបស់កូនប្រសារលោក អឺដូហ្គាន់ បង្ហាញពីសកម្មភាពទិញលក់ប្រេងពីក្រុមភេរវករ ផ្តល់ចំណូលឲ្យ IS ដល់ទៅ ៣លានដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ។
ប្រទេសតួកគីធ្លាប់បានធ្វើការដោះដូរទាហាន IS ជាមួយទាហានតួកគីដែលត្រូវ IS ចាប់ខ្លួនចំនួន២លើក ក្នុងខែកញ្ញា ២០១៤ ម្តង និងម្តងទៀតក្នុងខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៥។ ទាហាន IS ដែលតួកគីបញ្ជូនក្នុងការដោះដូរសុទ្ធសឹងជាជនសំខាន់ៗ ខ្លះជាមុខសញ្ញាក្រហមដែលគេតាមចាប់យូរណាស់មកហើយមានដូចជា អាម៉ាត់ ឌីនី ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើភេរវកម្មនៅអាមេរិក។ អាមេរិកបានធ្វើការស្នើសុំឲ្យតួកគី ទុកបុគ្គលនេះអោយអាមេរិកជាអ្នកកាត់ទោស តែតួកគីមិនស្តាប់តាមឡើយ។ ក្នុងនោះតួកគីបានដោះដូរ មូហាម៉ាត់ ម៉ាមូត ដែរ ដែលបុគ្គលនេះជាមេដឹកនាំកំពូលមួយរូបរបស់ IS។
ប្រទេសតួកគីបានព្រងើយកន្តើយក្នុងការប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្មតាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ ក្រោយពេលរឿងអាស្រូវនៃអំពើពុករលួយរបស់កូនប្រសារលោក អឺដូហ្គាន់ បានលេចឡើង។ ក្រុមភេរវករនៅតួកគីខ្លាំងប៉ះមិនបានតែម្តង ព្រោះពេលដែលប៉ូលិសតួកគីចង់បានខ្លួនពួកគេ កាលពីថ្ងៃទី ១៥ មករា ២០១៤ ប៉ូលិសទាំងនោះបែរជាត្រូវបណ្តេញចេញពីការងារ ហើយ ចាប់ខ្លួនទៅវិញ។
បើធៀបនឹង១០ឆ្នាំមុន តួកគីបង្ហាញការប្រឆាំងនឹងអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ឥឡូវគណបក្សកាន់អំណាចដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតី អឺដូហ្គាន់ បែរជានិយាយសសើរពីការខិតខំតស៊ូរបស់ពួកគេទៅវិញ។ ការសិក្សារ Pew Research ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ បង្ហាញថា ជនជាតិតួកគី ៧លាននាក់ពេញចិត្តក្រុម IS។
ឥឡូវពួក IS មានជម្រកកក់ក្តៅនៅទីក្រុងអង់ការ៉ា របស់តួកគី ពួកគេមានសាលារៀន កន្លែងបង្វឹកទាហាននៅទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ូល។ លទ្ធផលនៃការសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់នៃក្រុមភេរវករនេះ អាចធ្វើទៅបានក៏ដោយសារមានជំនួយពីប្រធានាធិបតី អឺដូហ្គាន់ ដែរ។ ប្រធានាធិបតី អឺដូហ្គាន់ មានឈ្មោះជាភេរវករ បាត់ទៅហើយដោយសារទង្វើដែលគាត់ធ្វើ ប្រឆាំងនឹងមនុស្សធម៌ជាខ្លាំង។
អត្ថបទនេះសសេរដោយសាស្រ្តាចារ្យ អាមីត យ៉ាឡា ជាបណ្ឌិតផ្នែកឧក្រិដ្ឋកម្ម ច្បាប់ និង សង្គមកិច្ចនៅមហាវិទ្យាល័យ George Mason។ គាត់ធ្លាប់បម្រើការជា មេបញ្ជាការនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម នៅតួកគីពីឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ និងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ រឿងផ្ទៃក្នុងពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមភេរវករ ISIS៕
