(អាមេរិក)៖ មកទល់ពេលបច្ចុប្បន្នវាមានរយៈពេលប្រមាណ៤០ឆ្នាំហើយ ចាប់តាំងពីពេលដែល​សហរដ្ឋអាមេរិក បានទម្លាក់គ្រាប់​​បែកច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅលើ​ប្រទេស​​កម្ពុជា ដែលជាលទ្ធផល​បានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សមនុស្សរាប់សែននាក់។ ដោយ​ឡែក​ខណៈ​ពេល​នេះ រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បែរ​ជា​កំពុង​ដាក់​​សម្ពាធ​​ឲ្យ​​កម្ពុជាសងបំណុលជាប្រាក់កម្ចីចំនួន ៥០០លានដុល្លារកាលពីសម័យ​សង្រ្គាម​វៀតណាម ដែលត្រូវបានប្រគល់ទៅឲ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​​មិន​​ស្រប​​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា​​នាសម័យនោះ ដោយរដ្ឋបាលអតីតប្រធានាធិបតីលោក Richard Nixon ដើម្បីជួយអាមេរិកក្នុង​ការ​​ប្រយុទ្ធ​​​ត​​ទល់​ជា​មួយ​​រដ្ឋាភិបាល​កុម្មុ​យនិស្ត​​វៀតណាមខាងជើងទៅវិញ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​ចេញ​​ផ្សាយ​​ដោយ​​សារ​​ព័ត៌​មាន​រុស្ស៊ី Russia Today (RT) ចេញផ្សាយថ្មីៗនេះ។

លោក Robert Freeman អ្នកនិពន្ធសៀវភៅ «Vietnam: The Best One-Hour History» បានចូលរួមក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយ ភ្នាក់ងារ​​សារព័ត៌​មាន RT ប្រចាំនៅសហរដ្ឋអាមេរិកអ្នកនាង Ashlee Banks ដើម្បីជជែកពិភាក្សាជុំវិញបញ្ហានេះ។​

ពិធីការិនីអ្នកនាង Ashlee Banks បានលើកជាសំណួរថា៖ «តើលោកមានការឆ្លើយតបយ៉ាងណា ចំពោះបញ្ហានៃការទាមទារ​ឲ្យសងប្រាក់​បំណុលនេះ»?

លោក Robert Freeman «ពុំមានមន្ទិលសង្ស័យនោះឡើយថា ជាប្រវត្តិសាស្រ្ត សហរដ្ឋអាមេរិក​ បានបង្កការបំផ្លិចបំផ្លាញ​ក្នុងទ្រង់ទ្រាយដ៏​​​សែន​ធំ​មហិមា ចំពោះសង្គមកម្ពុជាហើយដូច​ដែលអ្នកបាន​លើកឡើង ពួកគេបានទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៥០០,០០០តោន ទៅលើប្រទេសកម្ពុជា​ជា​ហេតុ​បណ្តាលឲ្យមនុស្ស​ប្រហែលជាពីរលាននាក់​បាត់បង់ជីវិត។ ជុំវិញការទាមទារ​ឲ្យសងបំណុលនេះ គឺដូចជាការ​ដែលខ្ញុំយក​ញ​ញួរ​​ទៅ​សំពងក្បាល​អ្នក តែនៅពេលនោះដង​ញញួរក៏បានបាក់ ដូច្នេះខ្ញុំក៏​បានប្តឹងអ្នកថា ជាអ្នកធ្វើឲ្យបាក់ដង​ញញួរ​របស់ខ្ញុំ»

ពិធីព័ត៌មានអ្នកនាង Ashlee Banks «ជាក់ស្តែង​មានន័យថា​ វាមិនសមហេតុ​សមផល​នោះឡើយ។ មួយវិញទៀត តើអ្នកយល់ថា​សហរដ្ឋអាមេរិក​​គឺជា​អ្នក​ទទួលខុសត្រូវ​មួយផ្នែកដែរ ឬទេ ចំពោះការ​កើតមានឡើង​នៃរបបប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ខ្មែរក្រហម ដែលបានសម្លាប់​ជីវិតប្រជាជន​​ស្លូត​ត្រង់​ជាងពីរលាននាក់ នៅជំរុំពលកម្មដែលគេស្គាល់ថា​ ជាវាលពិឃាតនោះ?» លោក Robert Freeman អះអាងថា «របបខ្មែរ​ក្រហម​ប្រហែលជា​ពុំអាចកើត​មានឡើងនោះទេ បើសិនជាមិនមែនដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក»

លោកប្រធានាធិបតី Richard Nixon បានឡើងកាន់​អំណាចកាល​ពីឆ្នាំ១៩៦៩ ហើយលោកបាន​សន្យាថា​ នឹងស្វែងរក​ផែនការ​ដើម្បីបញ្ចប់​​សង្រ្គាម​នៅ​​វៀត​ណាម។ ភ្លាមៗក្រោយ​មកលោក Nixon បានចាប់ផ្តើម​ទម្លាក់គ្រាប់បែក​ដោយខុសច្បាប់​ទៅលើប្រទេស​កម្ពុជា នៅតាមតំបន់​ជាប់ព្រំ​ប្រទល់​ប្រទេស​វៀតណាម ពីព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាមបានប្រើប្រាស់កម្ពុជា ធ្វើជាកន្លែងសម្រាប់បើកការវាយប្រហារ​ទៅ​លើ​វៀត​ណាមខាងត្បូង។ លោក Richard Nixon បានបន្តការទម្លាក់គ្រាប់បែកខុសច្បាប់នេះ រហូតទាល់តែវាត្រូវបានលាតត្រដាងកាលពី​ឆ្នាំ​១៩៧៣។

នៅមុនការទម្លាក់​គ្រាប់បែកនេះ ពួកខ្មែរក្រហម​គ្រាន់តែ​ជាក្រុមកុម្មុយនីស្តមួយចង្កោម​តូចតែ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែពួកគេ​បានប្រើប្រាស់​ទង្វើ​នេះ​របស់សហរដ្ឋអាមេរិក​ធ្វើជាឈ្នាន់ ដើម្បីកែន​សមាជិក​បន្ថែមយ៉ាងច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ នៅពេល​ដែល​សហរដ្ឋអាមេរិក​បានចាក​ចេញពី​វៀតណាម ពួកខ្មែរក្រហម​មានគ្នីគ្នា​មិនក្រោម ១០០,០០០នាក់​នោះទេ ហើយ​ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥​ ពួកគេ​ក៏បានផ្តួលរំលំ​​របបដឹកនាំ​លោក លន់ ណុល ដែលជាអាយ៉ង​របស់អាមេរិក និងចាប់ផ្តើម​ការអនុវត្តន៍​នូវអ្វីដូចដែល​អ្នកបាន​រៀបរាប់គឺ «របប​វាល​ពិ​ឃាត»។

ពួកគេបានដើរប្រមូល​ជនទាំងឡាយ​ ដែលទទួលឥទ្ធិពល​គ្រប់ប្រភេទ​ពីប្រទេស​លោកខាងលិច រួមមាន​អ្នកប្រាជ្ញ គ្រូបង្រៀន វេជ្ជបណ្ឌិត និង​វិស្វករជាដើម ហើយបញ្ជូន​ពួកគេចេញពី​ទីក្រុងទៅកាន់​ទីជនបទ​ ដែលជាវាលពិឃាត​រួចកម្ចាត់ចោល។ យោងតាមទិន្នន័យ​ពីរបាយការណ៍​​របស់អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ពួកខ្មែរក្រហម​បានសម្លាប់ជីវិត​មនុស្សប្រមាណពីរលាននាក់ ដែលគឺជា​របបប្រល័យពូជសាសន៍​ដ៏ធំជាងគេ​បង្អស់​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​សម័យទំនើប ហើយប្រាកដ​ណាស់សហរដ្ឋអាមេរិក​​មានការពាក់ព័ន្ធ​ដោយផ្ទាល់៕

សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍រវាងពិធីព័ត៌មានអ្នកនាង Ashlee Banks ជាមួយលោក Robert Freeman: