(ម៉ានីល)៖ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាកូស ជូនៀ (Ferdinand Marcos) នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានប្រកាសថា រូបលោក​នឹងកាត់ផ្តាច់ការទាក់ទងទាំងអស់ជាមួយ តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ICC បន្ទាប់ពីតុលាការមួយនេះ បានទាត់ចោលសំណើសុំឱ្យបញ្ឈប់​ការស៉ើបអង្កេតទៅលើសង្រ្គាមបង្រ្កាបគ្រឿងញៀន របស់អតីតមេដឹកនាំហ្វីលីពីន លោក រ៉ូឌីហ្គោ ឌូតឺតេ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។

ប្រជាជនហ្វីលីពីនរាប់ពាន់នាក់ ដែលភាគច្រើនជាអ្នកជួញដូរគ្រឿងញៀនតូចតាចនិងជាអ្នកប្រើប្រាស់ បានបាត់បង់ជីវិតនៅក្រោមស្នាដៃប៉ូលិស កំលុងយុទ្ធនាការកណ្តាប់ដៃដែកប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀន របស់លោក ឌូតឺតេ។ បច្ចុប្បន្ន ICC កំពុងស៉ើបអង្កេតលើការចោទប្រកាន់ជាច្រើន ដោយក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ពាក់ព័ន្ធការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនិងការបិទបាំងដោយប៉ូលិសហ្វីលីពីន។ ខាងប៉ូលិសហ្វីលីពីនធ្លាប់​បានអះអាងថា ពួកគេបានបាញ់សម្លាប់ជនសង្ស័យ តែក្នុងករណីស្វ័យការពារប៉ុណ្ណោះ។

នៅពេលត្រូវបានសាកសួរអំពីសំណើឱ្យ ICC បញ្ឈប់ការស៉ើបអង្កេត ដែលត្រូវបានបដិសេធក្នុងសប្តាហ៍នេះ លោក ម៉ាកូស បានឆ្លើយយ៉ាងដូច្នេះថា «វាបិទបញ្ចប់ការពាក់ព័ន្ធគ្រប់យ៉ាងរបស់យើងជាមួយ ICC។ នៅពេលនេះ យើងកំពុងកាត់ផ្តាច់ការធ្វើប្រាស្រ័យទាក់ទង និងការទំនាក់​ទំនងទាំងអស់។ យើងមិនអាចសហការជាមួយ ICC ទេ ដោយសារតែសំណួរសំខាន់ៗបំផុត ស្តីពីយុត្តាធិការរបស់តុលាការនេះ ហើយ​និងអ្វីដែលយើងចាត់ទុកជា ការចូលដៃជ្រៀតជ្រែក និងការវាយប្រហារមកលើអធិបតេយ្យរបស់ហ្វីលីពីន»

គួរបញ្ជាក់ថា ICC គឺជាតុលាការជម្រើសចុងក្រោយ ដែលអាចអនុវត្តយុត្តាធិការរបស់ខ្លួនបាន ប្រសិនបើរដ្ឋណាមួយមិនអាច ឬពុំស្ម័គ្រចិត្ត​ស៉ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋ។ យ៉ាងណាមិញ ហ្វីលីពីនបានអះអាងថា ស្ថាប័នរបស់ខ្លួនមានសមត្ថភាពពេញលេញគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការស៉ើបអង្កេត​និងកាត់ទោសបទល្មើសនានា។ ស្របពេលដែលការរិះគន់ពីអន្តរជាតិកើនឡើង លោក ឌូតឺតេ បានសម្រេចដកហ្វីលីពីនចេញពីសន្ធិសញ្ញា​របស់ ICC កាលពីឆ្នាំ២០១៨។ សន្ធិសញ្ញានោះអនុញ្ញាតឱ្យ ICC អាចបើកការស៉ើបអង្កេតលើបទឧក្រិដ្ឋ ដែលបានកើតឡើងកំលុងពេល​ដែលប្រទេសមួយ នៅជាសមាជិករបស់ខ្លួន។

កាលពីខែមករា ឆ្នាំនេះ តុលាការ ICC បានយល់ព្រមចំពោះសំណើរបស់ក្រុមរដ្ឋអាជ្ញាខ្លួន ក្នុងការបើកការស៉ើបអង្កេតឡើងវិញ ទៅលើការសម្លាប់​កំលុងសង្រ្គាមគ្រឿងញៀននៅហ្វីលីពន បន្ទាប់ពីត្រូវបានផ្អាកកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ តាមសំណើរបស់ទីក្រុងម៉ានីល បន្ទាប់ហ្វីលីពីន​អះអាងថា ខ្លួនក៏កំពុងបើកការស៉ើបអង្កេតផងដែរ។ លោក ឌូតឺតេ ធ្លាប់បានអះអាងជាច្រើនលើកច្រើនសាថា លោកមិនដែលបាន​​បង្គាប់ឱ្យមានការសម្លាប់ជនសង្ស័យ ក្រៅពីករណីស្វ័យការពារនោះឡើយ ហើយលោកក៏បាននិយាយដែរថា រូបលោកស្ម័គ្រចិត្តនឹងឡើងដល់​តុលាការសម្រាប់សង្រ្គាមគ្រឿងញៀនរបស់លោក ប៉ុន្តែវាអាចកើតឡើងទៅបាន លុះត្រាតែនៅក្នុងតុលាការរបស់ហ្វីលីពីនផ្ទាល់ប៉ុណ្ណោះ៕