(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ ចាប់តាំងពីបានស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកកាលពីខែមករាមក លោក ចូ បៃដិន តែងតែលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពីការផ្សះផ្សាឡើងវិញនូវទំនាក់ទំនងជាមួយសម្ពន្ធមិត្ត ជាពិសេសជាមួយបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបដែលបានស្គាល់ភាពប្រេះឆានឹងគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ការប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងសម្ពន្ធមិត្តគឺជាគោលនយោបាយការបរទេសជាអាទិភាពមួយនៃរដ្ឋបាលលោក បៃដិន ដើម្បីទប់ស្កាត់ការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិន នៅជុំវិញពិភពលោក។

ផែនការខ្ទប់ឥទ្ធិពលចិនត្រូវបានបញ្ចេញជាសាធារណៈកាលពីខែកុម្ភៈកន្លង នៅពេលដែលលោក ចូ បៃដិនបានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសន្តិសុខទីក្រុងម៉ុយនិច (Munich) ថា សហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប និងអាស៊ី ត្រូវតែរួបរួមគ្នាប្រឆាំងនឹងការគំរាមកំហែងនានាពីសំណាក់ចិន។ ផែនការរបស់លោក បៃដិនទទួលបានការគាំទ្រមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ជាទីដែលគោលជំហររួមបានលេចឡើងនៅក្នុងចំណោមប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងអូស្ត្រាលី។ ប៉ុន្តែ ខណៈកំពុងរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់តំបន់អឺរ៉ុបក្នុងសប្ដាហ៍នេះ លោក បៃដិននឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងឧបសគ្គជាច្រើន ពោលគឺវាមិនងាយស្រួលឡើយក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យអឺរ៉ុបងាកមកធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទសាជាថ្មីម្ដងទៀតជាមួយ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។

លោក ចូ បៃដិននឹងត្រូវបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់តំបន់អ៉ឺរ៉ុប ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល G7 ក្នុងទីក្រុង Cornwall ចក្រភពអង់គ្លេស នៅថ្ងៃសុក្រសប្ដាហ៍នេះ មុននឹង លោកចេញដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងព្រុចសែល ចូលរួមកិច្ចប្រជុំ NATO នៅសប្ដាហ៍ក្រោយ ហើយទើបបន្តដំណើរទៅជួបប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនានេះ។ បើតាមប្រភពពីក្រុមមន្ត្រីការទូតអ៉ឺរ៉ុប នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ G7 និងអង្គការ NATO ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំអឺរ៉ុប លោក បៃដិនរំពឹងថាអាចនឹង បញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំអឺរ៉ុបបញ្ចេញសំឡេងរួមប្រឆាំងនឹងចិន ជុំវិញការបង្រ្កាបចលនាប្រជាធិបតេយ្យក្នុងទីក្រុងហុងកុង, សំណុំរឿងជនជាតិដើមភាគតិច អ៊ុយហ្គ័រ, សកម្មភាពយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង, សមុទ្រចិនខាងកើត និងការលក់បច្ចេកវិទ្យារសើបមួយចំនួនឱ្យចិនជាដើម។

បន្ថែមពីលើនេះ G7 ក៏នឹងពិភាក្សាគ្នាពីការបង្កើនគម្រោងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធនានានៅតាមបណ្ដាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យម និងទាបផងដែរដើម្បីប្រកួតប្រជែង ជាមួយគំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន។ ក្រុមអ្នកជំនាញមួយចំនួនដូចជា លោក Noah Barkin យល់ឃើញថាទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបលែងល្អដូចមុន ទៀតហើយ ទោះជាលោក ចូ បៃដិន ធ្វើជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកក៏ដោយ។ តែនេះមិនមែនមានន័យថាអឺរ៉ុបនឹងប្រងើយកន្ដើយចំពោះអាមេរិកនោះទេ ដោយគ្រាន់តែពួកគេ នឹងមិនធ្វើតាមអាមេរិកគ្រប់រឿងតែប៉ុណ្ណោះ។

*សហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបមើលចិនក្នុងផ្លូវផ្សេងគ្នា

លោក Noah Barkin ជាអ្នកជំនាញមកពីក្រុមហ៊ុនសិក្សាស្រាវជ្រាវ Rhodium Group យល់ឃើញថាសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបសុទ្ធតែបារម្ភពីការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនដូចគ្នា ប៉ុន្តែ ពួកគេមានវិធីសាស្រ្តផ្សេងគ្នាក្នុងការដោះស្រាយជាមួយទីក្រុងប៉េកាំង ឈរលើប្រយោជន៍រៀងៗខ្លួន។ «អឺរ៉ុបមានប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ...ដូច្នេះវានឹងមិនអាចមាន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ១០០ភាគរយ ប្រឆាំងនឹងចិននោះទេ»។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់របស់លោក Barkin។

បញ្ហាសំខាន់នៃការខ្វែងគំនិតគ្នា គឺស្ថិតនៅត្រង់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការបែងចែកមិនដាច់រវាងមិត្ត និងសត្រូវរួម។ ទំនាក់ទំនងអន្តរអាត្លង់ទិច ឬសម្ពន្ធភាព NATO មានភាព រឹងមាំ អំឡុងសង្រ្គាមត្រជាក់ដោយសារតែនៅពេលនោះអតីតសហភាពសូវៀតក្លាយជា «សត្រូវរួម» របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុប។ តែសព្វថ្ងៃ សហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុប សម្លឹងមើលចិនក្រោមក្រសែភ្នែកផ្សេងគ្នា ដោយអាមេរិកមើលឃើញចិនថាជាសត្រូវសឹងតែគ្រប់វិស័យដូចជាសេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខ និងបច្ចេកវិទ្យា ។ល។ ចំណែកឯ អឺរ៉ុបវិញក៏បារម្ភ និងចាត់ទុកចិនជាការគំរាមគំហែងដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសន្តិសុខរបស់ពួកគេដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ព្រមពេលជាមួយគ្នា ពួកគេនៅតែទុកផ្លូវធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការខាងសេដ្ឋកិច្ច ដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកជាមួយចិនដដែល ដូចដែលបានបង្ហាញតាមរយៈការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយលើការវិនិយោគរវាងចិន និងសហភាពអឺរ៉ុបកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ បើទោះជាកិច្ចព្រមព្រៀងនៅជាប់គាំមិនទាន់ត្រូវបានសភាអឺរ៉ុបផ្ដល់សច្ចាប័នក៏ដោយ។

និយាយឱ្យងាយស្ដាប់នៅត្រង់នេះ គឺថាវាពិតជាពិបាកដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបអាចធ្វើការងារយ៉ាងជិតស្និទនឹងគ្នាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពបាន ខណៈពួកគេនៅតែមិនអាច កំណត់សត្រូវរួម ឬបែងចែកថានរណាជាមិត្ត នរណាជាសត្រូវបាននៅឡើយ។ ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ លោក Tom Wright ជាអ្នកជំនាញខាងគោលនយោបាយការបរទេសមកពី វិទ្យាស្ថាន Brookings បាននិយាយថាបើសិនជាលោក បៃដិន ចង់ឱ្យអឺរ៉ុបចូលរួមក្នុងផែនការរបស់លោកប្រជែងជាមួយចិន លោកត្រូវតែផ្លាស់ប្ដូរការគិតរបស់អាមេរិកចំពោះ អឺរ៉ុបជាមុនសិន។

លោក Tom Wright បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះថា៖ «រដ្ឋបាលលោក បៃដិនបែងចែកយ៉ាងច្បាស់លាស់ចំពោះអ្វីដែលខ្លួនចង់បានពីអឺរ៉ុបក្នុងគោលនយោបាយស្ដីពីចិនរបស់ពួកគេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ពួកគេនៅតែមិនច្បាស់លាស់សោះថាតើអឺរ៉ុបប្រភេទណាដែលពួកគេចង់បាន។ ដូច្នេះបើសិនជាលោក បៃដិនចង់ឱ្យអឺរ៉ុបជួយប្រជែងជាមួយចិន លោកត្រូវតែផ្លាស់ប្ដូរ ការគិត ឬការយល់ឃើញចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប, ស្វយ័តភាពយុទ្ធសាស្ត្រ, ការចែករំលែកអំរែក និងពាណិជ្ជកម្ម ជាមុនសិន»។

គួរបញ្ជាក់ថា បណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបភាគច្រើនបានបង្ហាញការស្វាគមន៍ការឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីអាមេរិករបស់លោក ចូ បៃដិន ដោយរំពឹងថាទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេនឹង ល្អប្រសើរឡើងវិញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អឺរ៉ុបនៅតែមិនទាន់ទុកចិត្តរដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិនទាំងស្រុងនោះទេ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីលោកធ្វើឱ្យក្រុមមន្ត្រីអឺរ៉ុបមួយចំនួននៅតែបន្ត ខកចិត្តចំពោះទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ជុំវិញការសម្រេចចិត្តដោយមិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអឺរ៉ុប។ ឧទាហរណ៍ ការសម្រេចចិត្តរបស់លោក បៃដិន ក្នុងការលើកលែងប៉ាតង់ វ៉ាក់សាំង COVID-19 ដែលកំពុងទទួលរងការរិះគន់ពីសហភាពអឺរ៉ុបដែលអះអាងថាវាមិនមែនជាមធ្យោបាយល្អដោះស្រាយវិបត្តិ COVID-19 នោះទេ៕

Financial Times៖ ថ្ងៃអង្គារ ទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១