(ភ្នំពេញ)៖ លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី សុន គន្ធរ រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានសភាមុខរបរ និងមីក្រូសហគ្រាសកម្ពុជា បានថ្លែងថា សភាមុខរបរ និងមីក្រូសហគ្រាសកម្ពុជា មានផែនការជួយដល់អាជីវកម្មខ្នាតមីក្រូ និងខ្នាតតូច ឱ្យចេះធ្វើអាជីវកម្ម ប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មឆ្លាតវៃ (Smart Business Syste-SBS) ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី៤​ និងជួយដល់ដំណើរការអាជីវកម្ម ឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរ។ ​

លោកលើកឡើងបែបនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាចែករំលែកចំណេះដឹងស្តីពី «​អ្នកធ្វើអាជីវកម្មដំបូង ត្រូវយល់ដឹងអ្វីខ្លះ» នាថ្ងៃទី០១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ នៅសាកលវិទ្យាល័យ ភ្នំពេញអន្តរជាតិ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា ក្រោយការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ និងការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច អាជីវកម្មខ្នាតមីក្រូមួយចំនួន ចាប់ផ្តើមដំណើរការឡើងវិញ ​តែយ៉ាងណាបច្ចុប្បន្នអាជីវករ មុខរបរ និងសហគ្រាសមីក្រូ និងធុនតូចជាច្រើនកំពុង តែប្រឈមនូវការលំបាក​​ ដោយសារធនធាន និងសមត្ថភាពរបស់សហគ្រាសមីក្រូ និងធន់តូច មានកម្រិតទាប គឺគាត់មិនមានលទ្ធប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីជួយក្នុងផលិតភាពរបស់ពួកគាត់ ដែលខុសប្លែកពីសហគ្រាសធំៗ មានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ និងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ និងធនធានមនុស្ស ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ ជួយដល់ប្រតិបត្តិការ និងផលិតភាពកាន់តែលឿន និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។

លោកបន្តថា «ទន្ទឹមនឹងបញ្ហាកង្វះទុន និងការយល់ដឹងតិចតួចអំពីគុណសម្បត្តិ នៃការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់បង្កើនផលិតភាព រួមនឹងវិបត្តិនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ គួបផ្សំឥទ្ធិពលវិបត្តិអតិផរណាទំនិញនៅលើទីផ្សារពិភពលោក គឺជាបញ្ហាកំពុងតែប្រឈមរបស់សហគ្រាសមីក្រូ និងធុនតូច រួមទាំងមុខរបរយ៉ាងច្រើនរបស់យើង។ យើងត្រូវតែរួមគ្នាគិតជួយដល់សហគ្រាសមីក្រូ និងមុខរបរតូចៗទាំងនោះ ឱ្យប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មឆ្លាតវៃ (Smart Business Syste-SBS)»។

លោកគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា «ដើម្បីជួយដល់ពួកគេ សភាមុខរបរ និងមីក្រូសហគ្រាសកម្ពុជា នឹងរៀបចំសិក្ខាសាលានាពេលខាងមុខ ដោយអញ្ជើញវាគ្មិនល្បីៗ ដែលមានជំនាញ និងកំពុងតែប្រតិបត្តិនៅប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មឆ្លាតវ័យ ដើម្បីមកធ្វើការបកស្រាយ និងបង្ហាញជូនដល់​ម្ចាស់អាជីវកម្មខ្នាតមីក្រូ និង​ខ្នាតតូច​ ខណៈពេលដែលថ្មីៗនេះ ​ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ បានដាក់ឱ្យដំណើរការនៅគម្រោងស្តីពី«ការចាប់យកបច្ចេកវិទ្យារបស់សហគ្រាសធុនតូចនឹងមធ្យម ដើម្បីមានភាពធន់នឹងទីផ្សារប្រកួតប្រជែង»។

លោកបន្ថែមថា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី៤ មានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា និងមីក្រូសហគ្រាស ក៏ដូចជាការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងក្រមខណ្ឌជាតិ និងអន្តរជាតិ​ ប្រសិនបើមិនមានការត្រៀមខ្លួនឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាមុន សម្រាប់ទទួលយក និងក្តាប់កាលនុវត្តភាពនាំមកដោយបដិវត្តន៍ថ្មីនេះ មីក្រូសហគ្រាសអាចជួបនឹងការខាតបង់ផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន។

លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា ​ធនធានមនុស្ស កម្លាំងពលកម្ម គំនិតច្នៃប្រឌិតថ្មីៗ និងនវានុវត្តន៍ក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា គឺជាកត្តាចម្បងដែលកម្ពុជាកំពុងត្រូវការជាចាំបាច់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ហើយនិស្សិតគ្រប់កម្រិត និងសាស្រ្តាចារ្យ គឺជាគោលដៅដើម្បីបណ្តុះគំនិតអាជីវកម្មឱ្យពួកគាត់មានមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ពិចារណា និងបន្តសិក្សាស្រាវជ្រាវមុននឹងសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើម អាជីវកម្ម។​ ហេតុនេះហើយបានជាសភាមុខរបរ និងមីក្រូសហគ្រាសកម្ពុជា បានរៀបចំសិក្ខាសាលាចែករំលែកជាច្រើនលើករួចមកហើយ ដើម្បីបណ្តុះគំនិតសហគ្រិនភាពដល់អ្នកចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មដំបូង នៅតាមគ្រឹះស្ថានអប់រំជាច្រើននៅខេត្តបាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ និងរាជធានីភ្នំពេញ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨មក ។ ជាក់ស្តែងថ្ងៃនេះផ្ទាល់ ការរៀបចំសិក្ខាចែករំលែកគំនិតអាជីវកម្មដំបូងនេះ ​គឺជាបណ្តុះគំនិតសហគ្រិន ដល់សិស្សាដែលចង់ចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មផងដែរ មានមានវាគ្មិនជំនាញគឺ ​អ្នកឧកញ៉ា គួច ម៉េងលី ស្ថាបនិក ​ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងជាអគ្គនាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ.គួច អេឌ្យូខេសិន និងឧកញ៉ា ទេព កុលាប សាកលវិទ្យាធិការនៃសកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ (PPIU)​ ដែលបានចែករំលែកចំណេះដឹង ពីបទពិសោធនៃការធ្វើអាជីវកម្មយ៉ាងច្រើនដល់ពួកគេ។

លោកសង្កេតឃើញថា យុវជនសម័យនេះ បានចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មទាំងវ័យក្មេង ហើយអ្នកណាខ្លះបានបន្តអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន ដោយរលូន ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះទៀតដែលខ្លះបទពិសោធន៍ និងគំនិតសហគ្រិនភាពក៏ដួលទៅវិញផងដែរ ដោយសារតែធ្វើតាមគ្នា។

ឧកញ៉ា ទេព កុលាប សាកលវិទ្យាធិការនៃសកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា ការចែករំលែកចំណេះដឹង និងបទពិសោធនៃការធ្វើអាជីវកម្ម ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ គឺជាតម្រូវការចាំបាច់បំផុត សម្រាប់ផ្តល់ចំណេះដឹងថ្មីៗទាក់ទងនឹង​មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃធ្វើអាជីវកម្មជូននិស្សិត និងយុវជនជំនាន់ក្រោយដែលជាធនធានមនុស្សដ៏សំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា ដែលពួកគេចូលរួមចំណែកជួយដល់ការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ច។ សិក្ខាសាលានេះ នឹងជួយតម្រង់ទិសដៅ ​និងធ្វើឱ្យនិស្សិតកាន់តែដឹងពីចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ពួកគេ ​ថាពួកគេគួរចាប់ផ្តើមប្រកបមុខរបរ ឬអាជីពប្រភេទណាដែលអាចជួយខ្លួនឯង និងគ្រួសារបាន។

សូមជម្រាបថា តាមរយៈជំរឿនកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ​បានបង្ហាញថា កម្ពុជាមានមីក្រូសហគ្រាស សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ចំនួនសរុប ជាង៥១ម៉ឺនសហគ្រាស ឬស្មើនឹងចំនួន៩៩.៨%នៃសហគ្រាសទាំងអស់នៅកម្ពុជា​ ក្នុងនោះ មីក្រូសហគ្រាសមានចំនួន ជាង៥០ម៉ឺន, សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមមានចំនួន ជាង១១ម៉ឺន និងសហគ្រាសធុនធំមានចំនួន៨៨៩។ មីក្រូសហគ្រាសចំនួន៦០.៧% ជាអ្នកលក់ដុំ និងរាយ, ចំនួន១៤% ខាងផ្នែកផលិតកម្ម​ន និង​អ្នកផ្តល់សេវាកម្មម្ហូបអាហារ និងស្នាក់នៅមានចំនួន១០.៩%។ ក្នុងនោះភាគច្រើនមីក្រូសហគ្រាស ដែលមានបុគ្គលិកតែ១​នាក់ មានប្រមាណ៣៣%នៃសហគ្រាសទាំងអស់ និងសហគ្រាសដែលមានបុគ្គលិក ២នាក់ មានចំនួន៤០.៨% និងមានទីតាំងតែមួយកន្លែងប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងចំណោម MSMEs ទាំងអស់ស្រ្តីជាម្ចាស់មានចំនួន៦១% ហើយ៩៩% គ្រប់គ្រងដោយជនជាតិកម្ពុជាផងដែរ៕