(ភ្នំពេញ)៖​ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា​ នៅថ្ងៃទី២៤​ ខែវិច្ឆិកា​ ឆ្នាំ២០២២នេះ​ បានរៀបចំសន្និសីទម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩ ស្តីពី «ដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ការស្ដារឡើងវិញ​ និងភាពធន់ក្រោយកូវីដ-១៩»

ប្រធានបទនេះនឹងបន្ដពិភាក្សា​ ដើម្បីស្វែងរកវិធីសាស្រ្ដដ៏ល្អបំផុត​ ក្នុងការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឡើងវិញ​ ក្រោយវិបត្តិកូវីដ១៩។

សន្និសីទម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩នេះ​ រៀបចំឡើងក្រោមការចូលរួមពី​ លោកស្រី​បណ្ឌិត ជា សិរី​ អគ្គនាយកបច្ចេកទេស​ ​នៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា​ លោកស្រី​ Alissar Chaker តំណាង​ UNDP ប្រចាំកម្ពុជា​ និងអ្នកចូលរួមជាច្រើនទៀត។

លោកស្រី​ ជា​ សិរី​ បានឲ្យដឹងថា​ សន្និសីទម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច រៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងពង្រឹង និងកសាងវប្បធម៌​ នៃការស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជា និងផ្តល់ជាវេទិកាសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សា​ រវាងអ្នកស្រាវជ្រាវ អ្នករៀបចំគោលនយោបាយ អ្នកជំនាញ និងភាគីពាក់ព័ន្ធនានា​ លើប្រធានបទសំខាន់ៗ​ ទាក់ទងទៅនឹងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា​ ប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាបន្ន។

លោកស្រីបន្ដថា​ បច្ចុប្បន្ននេះការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩នៅកម្ពុជា​ មានកម្រិតតិចតួចបំផុត និងមិនមានអ្វីគួរឱ្យព្រួយបារម្ភទៀតនោះទេ​ ដែលការណ៍នេះ​ បានអនុញ្ញាតឱ្យសកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ ក្នុងវិស័យចម្បងៗបន្តងើបឡើងវិញជាលំដាប់។ ក្នុងន័យនេះ​ផែនការនៃ​ ការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ និងគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធគួរ​ត្រូវបានសិក្សា និងពិភាក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅ។

លោកស្រីបញ្ជាក់ថា​ ដើម្បីប្រមូលធាតុចូល​សម្រាប់ពិចារណា​ ក្នុងការដាក់ចេញគោលនយោបាយថ្មីៗបន្ថែមទៀត នៅក្នុងបរិការណ៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា​ កំពុងបន្តងើបឡើង និងបន្តសាបព្រោះវប្បធម៌ស្រាវជ្រាវ​ ឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយបន្ថែមទៀត ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានជ្រើសរើសយកប្រធានបទ​ ស្រាវជ្រាវ ស្តីពី «ដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ការស្ដារឡើងវិញ និងភាពធន់ក្រោយកូវីដ-១៩» សម្រាប់ឆ្នាំ២០២២នេះ។

ក្នុងនោះផងដែរលោកស្រី​ ជា​ សិរី​ បានចូលរួម​ចែករំលែកមតិមួយចំនួនជាធាតុចូលបន្ថែម​ សម្រាប់ការពិភាក្សារួមមាន៖

១៖ ឌីជីថលូបនីយកម្ម៖ កន្លងមកសង្កេតឃើញថា​ របៀបរបបរស់នៅក្នុងសង្គម និងការបម្រើការងារនៅតាមស្ថាប័ននានា មានការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងខ្លាំង ដោយបានប្ដូរទៅរកការប្រើប្រាស់​ ប្រព័ន្ធអនឡាញកាន់តែច្រើនមិនថា ក្នុងអាជីវកម្ម ការងារ ឬការអប់រំដែលនឹងនាំមកនូវ
គុណប្រយោជន៍ជាច្រើន​ ដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ តា​មរយៈ​ការបង្កើនផលិតភាព និងអាចរួមចំណែកកាត់បន្ថយថ្លៃដើម និងបញ្ហាអតិផរណា ដែលបាន និងកំពុងជួបប្រទះនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

សូមគូសបញ្ជាក់ថា ការធ្វើទំនើបកម្មប្រព័ន្ធធនាគារនា​ រយៈពេលកន្លងមកនេះ​ ជាពិសេសប្រព័ន្ធទូទាត់ បានរួមចំណែក​ ដល់ការទ្រទ្រង់សកម្មភាព​ អាជីវកម្មខ្នាតតូច និងមធ្យមក្នុងអំឡុងវិបត្តិកូវីដ១៩ និងបានទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺ ដោយបានជួយកាត់បន្ថយការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ កាត់បន្ថយការធ្វើដំណើរមិនចាំបាច់ និងរក្សាគម្លាតសង្គមជាដើម ស្របពេលទំនើបកម្មសេវាហិរញ្ញវត្ថុ បានលើកកម្ពស់បរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ ឬការប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការ​ តាមតំបន់ជនបទកាន់តែប្រសើរឡើង។

លោកស្រីបន្ថែមថា​ ជាការពិតឌីជីថលូបនីយកម្មបានផ្ដល់លទ្ធភាពដល់ប្រជាជនរស់នៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាល​ អាចទទួលបានសេវាកម្មចាំបាច់ផ្សេងៗ រួមទាំងសេវាហិរញ្ញវត្ថុ ដែលពួកគាត់អាចនឹងមិនទទួលបាន ប្រសិនបើគ្មានទំនើបកម្មផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានោះទេ​ ប៉ុន្តែឌីជីថលូបនីយកម្ម​ ក៏ទាមទារនូវកត្តាជាមូលដ្ឋានមួយចំនួនផងដែរ គឺលទ្ធភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក និងសេវាអ៊ីនធឺណែតដែលមានតម្លៃសមរម្យ បើពុំនោះសោត ឌីជីថលូបនីយកម្មអាចបង្កការកើនឡើង​ នៃវិសមភាពសង្គម។

២៖ ការអភិវឌ្ឍជំនាញ និងធនធានមនុស្ស៖ ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ ឌីជីថលមានតម្លៃសមរម្យ មិនគ្រប់គ្រាន់ទេក្នុងការបង្កើនការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឌីជីថល
ប្រសិនបើអក្ខរកម្មឌីជីថល​ ក្នុងចំណោមប្រជាជនមានកម្រិតទាប។ លើសពីនេះអ្នកដែលមានជំនាញឌីជីថលទាប តែងប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ ដោយងាយត្រូវបានគេលួងលោមបោកបញ្ឆោតតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដែលធ្វើឱ្យមានការខាតបង់។

ក្នុងន័យនេះកម្ពុជាត្រូវខិតខំបន្ថែមទៀត ដើម្បីបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងឌីជីថល ដោយធានាថាប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប និងគ្រប់វ័យត្រូវទទួលបានការអភិវឌ្ឍ ដោយស្មើភាព និងមិនមានបុគ្គលណាមួយត្រូវបានបោះបង់នៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល គួបផ្សំនឹងជំនាញបច្ចេកទេសផ្សេងៗ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់វ័យ ដើម្បីសម្រេចឱ្យបានចក្ខុវិស័យ​ នៃកាភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច​ និងសង្គមឌីជីថលប្រកបដោយផ្លែផ្កា។

ហេតុនេះសេវាកម្មមានស្រាប់ និងមិនបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឌីជីថល ដែលកំពុងត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រា​ស់ ដោយសា្ថប័នឯកជន និងសាធារណៈនាពេលកន្លងមក គួរត្រូវបានបន្ត​ ប្រើប្រាស់ទន្ទឹមគ្នា នឹងសេវាកម្មតាមបែបឌីជីថល ដើម្បីធានាថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋ​ វ័យចំណាស់ នៅតែមានលទ្ធភាព​ ទទួលបានសេវាកម្មនានា​ ប្រកបដោយភាពងាយស្រួល។

៣៖ ការគាំពារសង្គម៖ វិបត្តិកូវីដ-១៩ បានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងទំហំមិនដូចគ្នានោះទេ ដោយប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះទទួលរងការប៉ះទង្គិចខ្លាំងជាង​ ដូចគ្នានេះ​ បញ្ហាកំណើនអតិផរណា​ នាពេលបច្ចុប្បន្ន​ បានប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនក្រីក្រ​ខ្លាំងជាងគេផងដែរ។

នៅកម្ពុជាក្រុមម្ហូបអាហារ​ និងថាមពល មានសមាមាតប្រមាណ៦០%នៃសន្ទស្សន៍ថ្លៃទំនិញ​ប្រើប្រាស់សរុបដូច​នេះ​ ការឡើងថ្លៃនៃក្រុមម្ហូបអាហារ​ និងថាមពលបណ្តាល​ ឱ្យក្រុមគ្រួសារក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះដែលមានប្រាក់សន្សំទាប ឬគ្មានប្រាក់សន្សំទាល់តែសោះ ជួបការលំបាក​ ក្នុងការរក្សាអំណាចនៃការទិញទំនិញប្រើប្រាស់ចាំបាច់ផ្សេងៗប្រចាំថ្ងៃ។

ហេតុដូច្នេះ ការពង្រីកការគាំពារសង្គមពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់​ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារក្រីក្រ​ និងងាយរងគ្រោះ ស្របពេលដែលការជំរុញក្រុមហ៊ុនសហគ្រាស​ និងនិយោជិត ដែលស្ថិតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធមកក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រព័ន្ធមានភាពចាំបាច់ ដើម្បីអាចទទួលបានការគាំពារកាន់តែប្រសើរជាងមុន។

កន្លងមកធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ក៏បានខិតខំសម្រាលបន្ទុក​ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ​ តាមរយៈការរក្សាស្ថិរភាពអត្រាប្ដូរប្រាក់ ដែលបានរួមចំណែក​ កាត់បន្ថយសម្ពាធអតិផរណា ហើយថ្មីៗនេះគ្រឹះស្ថានធនាគារ​ និងហិរញ្ញវត្ថុក៏ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ សម្រាប់អ្នកដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពី​ គ្រោះទឹកជំនន់។

ក្រៅពីចំណុចទាំង៣ខាងលើនេះ ការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាឆ្អឹងខ្នង​ នៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តាមរយៈការរួមចំណែកបង្កើតការងារប្រមាណ៧០% នៃការងារសរុបជូនប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចឱ្យមានលក្ខណៈបៃតង ដែលបច្ចុប្បន្នជាប្រធានបទកំពុងទទួលបាន​ ការជជែកវែកញែកជាសកល ក៏គួរត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សាផងដែរ ដោយសារប្រទេសកម្ពុជា​ ជាប្រទេសកសិកម្ម ដែលងាយរងគ្រោះខ្លាំងពី​ ហានិភ័យអាកាសធាតុ៕