(ឧបទ្ធីប)៖ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងកូរ៉េខាងជើង មានប្រវត្តិសាស្ត្រចម្រុះដែលចាប់ផ្ដើមពីសម័យបុរាណរហូតដល់សម័យទំនើប។
ខាងក្រោមនេះជាសង្ខេបអំពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសទាំងពីរ៖

ប្រវត្តិសាស្ត្រសង្ខេបនៃប្រទេសកូរ៉េ

សម័យបុរាណ៖ ប្រជាជនបានរស់នៅលើដែនដីកូរ៉េចាប់តាំងពីប្រហែល ៧០ម៉ឺនឆ្នាំមុន។ រដ្ឋដំបូងគេគឺ ហ្គូជូសុន (Gojoseon) ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅប្រហែលឆ្នាំ ២៣៣៣ មុនគ.ស. ដោយតាងុន (Dangun) ដែលជាតួអង្គក្នុងរឿងព្រេងនិទាន។

សម័យសាមគ្គី៖ ចន្លោះឆ្នាំ៥៧មុនគ.ស. ដល់ ៦៦៨ គ.ស. មានរដ្ឋធំៗបីគឺ ហ្គូហ្គូរីយ៉ូ (Goguryeo), ប៉ែកជេ (Baekje) និង ស៊ីឡា (Silla) ដែលប្រកួតប្រជែងអំណាចលើទ្វីបកូរ៉េ។

សម័យស៊ីឡាសាមគ្គី៖ នៅឆ្នាំ ៦៦៨ គ.ស. ស៊ីឡាបានសហការជាមួយរាជាណាចក្រតាំង (Tang) របស់ចិន ដើម្បីបញ្ចប់សម័យសាមគ្គី និងបង្កើតស៊ីឡាសាមគ្គី។

សម័យជប៉ុនគ្រប់គ្រង៖ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩១០ ដល់ ១៩៤៥ ប្រទេសជប៉ុនបានគ្រប់គ្រងកូរ៉េ។ ការគ្រប់គ្រងនេះត្រូវបានចងចាំថា ជាសម័យដ៏អាក្រក់ដោយសារការបង្ខិតបង្ខំ និងការបង្ហូរឈាម។

A) ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង

បន្ទាប់ពីការបរាជ័យរបស់ជប៉ុនក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ នៅឆ្នាំ១៩៤៥ កូរ៉េត្រូវបានបែងចែកជាពីរផ្នែក។ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៤៨ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង (សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ) ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រជាជនកូរ៉េ ជាមួយការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក។

សង្គ្រាមកូរ៉េ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ១៩៥០ កូរ៉េខាងជើងបានវាយលុកកូរ៉េខាងត្បូង ដោយបង្កើតសង្គ្រាមកូរ៉េ។ សង្គ្រាមនេះបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ១៩៥៣ ដោយមានការចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាអាវុធស្ងប់ស្ងាត់។

ចាប់ពីទសវត្សរ៍ ១៩៦០ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងបានអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលគេហៅថា «អច្ឆរិយៈលើទន្លេហាន»
ប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីរបបផ្តាច់ការរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៨៧ ប្រទេសបានបម្លែងទៅជាប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ។

B) ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង

នៅថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៤៨ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង (សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកូរ៉េ) ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយគាំទ្រពីសហភាពសូវៀត។
របបផ្តាច់ការនិងគ្រួសារកឹម៖ ប្រទេសត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគ្រួសារកឹម ចាប់ពីកឹមអ៊ីលសុង ដល់កឹមចុងអ៊ីល និងបច្ចុប្បន្នគឺ កឹម ជុងអ៊ុន។

វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច៖ នៅទសវត្សរ៍ ១៩៩០ ប្រទេសបានប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ និងអតិផរណា ដោយសារការបាត់បង់ការគាំទ្រពីសហភាពសូវៀត និងគ្រោះធម្មជាតិ។

កម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ៖ ប្រទេសបានអភិវឌ្ឍកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបង្កការព្រួយបារម្ភអន្តរជាតិ និងនាំឲ្យមានការដាក់សង្ស័យ។

បន្ទាប់ពីការបរាជ័យរបស់ជប៉ុនក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ នៅឆ្នាំ 1945 ប្រទេសកូរ៉េត្រូវបានបែងចែកជា ២: ខាងជើងដោយសហភាពសូវៀត និងខាងត្បូងដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។

នៅឆ្នាំ 1948 ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងបានបង្កើតជារដ្ឋឯករាជ្យដ៏មានប្រជាធិបតេយ្យ។

ក្នុងឆ្នាំ 1950 បើកសង្គ្រាមកូរ៉េ ដោយកូរ៉េខាងជើងវាយលុកខាងត្បូង។ សង្គ្រាមបញ្ចប់ដោយការចុះហត្ថលេខាអាវុធស្ងប់ស្ងាត់នៅឆ្នាំ 1953។

ចាប់ពីទសវត្សរ៍ 1960 ដល់បច្ចុប្បន្ន កូរ៉េខាងត្បូងបានអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សទាំងសេដ្ឋកិច្ច បច្ចេកវិទ្យា និងវប្បធម៌។

ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង (South Korea)
ឈ្មោះផ្លូវការ៖ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ (Republic of Korea)
រាជធានី៖ សេអ៊ូល (Seoul)
ប្រជាជន៖ ប្រហែល ៥២ លាននាក់ (2025)
ភាសារផ្លូវការ៖ ភាសាកូរ៉េ
រូបិយប័ណ្ណ៖ វុនកូរ៉េ

ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង (North Korea)
ឈ្មោះផ្លូវការ៖ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកូរ៉េ (Democratic People's Republic of Korea)
រាជធានី៖ ភ្យុងយាង (Pyongyang)
ប្រជាជន៖ ប្រហែល ២៦ លាននាក់ (2025)
ភាសារផ្លូវការ៖ ភាសាកូរ៉េ
រូបិយប័ណ្ណ៖ វុនកូរ៉េខាងជើង (KPW)
ប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាល៖ របបផ្តាច់ការបែបសង្គមនិយម
មេដឹកនាំបច្ចុប្បន្ន៖ កឹម ចុង អ៊ុន (Kim Jong-un)